Systemy klasy LIMS (Laboratory Information Management System) obok systemów klasy ERP, w wielu światowych firmach zajęły istotne miejsce w procesach wspomagania zarządzania. Dlaczego tak jest ? Co można uzyskać wdrażając taki system ? Jakie wartości wnosi dla przedsiębiorstwa i samego laboratorium ? I wreszcie gdzie taki system znaleźć tu w Polsce ? Na te, a także szereg innych pytań związanych z praktycznym wykorzystaniem komputerów w laboratorium znajdą Państwo odpowiedź w niniejszym artykule. Laboratorium w systemie zarządzania organizacji.        Zmiany zachodzące w gospodarce sprawiają, że laboratorium zaczyna powoli zyskiwać właściwą rangę w systemie zarządzania. Uczestniczy bowiem w większości kluczowych procesów decydujących o sukcesie. Od kontroli surowców, sterowania procesem technologicznym, kontroli jakości po służby ochrony środowiska. Stanowi również samodzielne źródło dochodu, realizując zlecania dla kontrahentów zewnętrznych. Dane tworzone w laboratorium można z powodzeniem uznać za strategiczne dla organizacji. Powstaje pytanie, dlaczego w świadomości zarządów firm, w wielu przypadkach, proces ten przebiega tak powoli ? Od wyniku do informacji.        Podstawą decyzji w każdym procesie zarządzania jest informacja. Aby wynik stał się informacją, konieczny jest nie tylko sam pomiar, ale również przetworzenie go i dostarczenie odbiorcy w odpowiednio czytelnej formie i możliwie krótkim czasie. Przykładowo: w sterowaniu technologią informację stanowi pojedynczy wynik, w procesie jakości będzie to zgodność z normą, lub wymaganiami klienta, w ochronie środowiska, zgodność z limitami emisji (pozwoleniem zintegrowanym) itd.        Współczesna aparatura pomiarowa w sposób bardzo skuteczny wspiera uzyskanie samego wyniku z wymaganą dokładnością. Dają też możliwość transmisji danych do innych systemów pomiarowych LIMS - misja 1. Zbierz dane z różnych metod pomiarowych w jednolity zapis w sposób kompletny opisujący badany obiekt. Patrząc z punktu widzenia norm, a także praktycznej konieczności odtworzenia informacji w różnych momentach czasu, zebrane wyniki pomiarowe muszą być przechowywane w łatwej do odszukania i odtworzenia formie. LIMS - misja 2. Archiwizuj wyniki pomiarów w jednolitej bazie danych w sposób umożliwiający ich łatwe odnalezienie. Bardzo często najbardziej obciążającą czynnością, jest przetwarzanie danych w pochodzących z pomiarów w informację. Od ręcznych przeliczeń z użyciem kalkulatora, przez wpisywanie danych w różnego rodzaju rejestry czy arkusze kalkulacyjne. W wielu przypadkach ten sam wynik przepisywany jest kilkakrotnie, co absorbuje czas, a także stanowi istotne źródło błędów w tworzonej informacji. LIMS - misja 3. Stwórz na podstawie wyników pomiarów wiarygodną informację w formie określonej przez odbiorcę. Tak przygotowana informacja musi znaleźć się w miejscu przeznaczenia we właściwym czasie. Jeśli jest to proces technologiczny, musi zostać dostarczona w jak najkrótszym czasie do miejsca sterowania procesem, lub systemu który im steruje. W innych przypadkach powinna być dostarczana zgodnie z założonym harmonogramem, lub zleceniem. LIMS - misja 4. Przekaż zgodnie z zakładanym terminem informację do odbiorcy, przy wykorzystaniu dostępnych rozwiązań komunikacyjnych. Patrząc z ekonomicznego punktu widzenia, wynik pomiarowy najczęściej można określić jako „przedmiot jednorazowego użytku”. I jako taki jest dość kosztowny. Kosztuje sam pomiar, czas na stworzenie informacji, a także samo przechowywanie go, aby spełnić warunki norm akredytacyjnych.        Jednak zbierając wyniki w jednolitą bazę danych, dokumentującą rok, dwa itd. pracy organizacji zyskujemy coś więcej. Jeśli uzupełnimy ją o odpowiedni zestaw narzędzi do przetwarzania danych (np. statystycznych), uzyskujemy obszerną bazę wiedzy o organizacji. Działy badawczo-rozwojowe, technologiczne, służby kontroli jakości, ochrony środowiska analizując korelacje między zjawiskami mogą znaleźć wiele informacji, które w inny sposób nie są możliwe do uzyskania. LIMS - misja 5. Tworząc i dokumentując informację bieżącą tworzy bazę wiedzy o organizacji. Aby wszystkie opisane czynności przebiegały sprawnie, niezbędna jest właściwa organizacja pracy w samym laboratorium. Zarówno w sferze personalnej (przydziału czynności) jak również zarządzania zasobami, w tym aparaturą pomiarową, wzorcami, substancjami czy normami. LIMS - misja 6. Wspomaganie organizacji pracy i zarządzania zasobami w laboratorium – wdrożenie i utrzymanie procedur związanych z akredytacją. Dlaczego warto – czyli jak uzasadnić inwestycję. Decyzja o wdrożeniu rozwiązania informatycznego musi mieć u podstaw realne korzyści dla organizacji. A więc czy warto ? Realizację każdej z zasygnalizowanych misji systemu można przełożyć na wymierne korzyści. W różnych strukturach organizacyjnych poszczególne misje będą miały inną wagę. Przykładowo realizując misję 1 i 3 rola personelu w procesie wprowadzania danych i tworzenia dokumentów i zestawień jest czysto kontrolna, co oszczędza czas i eliminuje błędy związane z przepisywanie wyników.        Realizacja misji 4 zapewnia terminowość dostarczenia informacji a także stwarza sytuację w której odbiorca otrzymuje ją bezpośrednio z laboratorium, podnosząc jego rangę w organizacji. Gdzie szukać ?        Jeśli prześledzą już Państwo „za i przeciw” i zdecydują, że warto, pozostaje pytanie: „Czy można takie rozwiązanie znaleźć w kraju, i gdzie go szukać ?” Mam nadzieję, że nowo powstający w portalu dział „Oprogramowanie komputerowe ” pomoże Państwu w znalezieniu satysfakcjonującego rozwiązania.