W roku 2012 niektóre z leków straciły swoją ochronę patentową, dając w zasadzie wolną rękę do tworzenia generycznych odpowiedników. Na przedstawionej poniżej liście 15 najlepiej sprzedających się leków 2012 roku, Lipitor (Atorwastatyna) stracił swoją mocną pozycję w rankingu. Za to na prowadzenie wysunęła się Humira (Adalimumab) - preparat stosowany w leczeniu chorób stawów, jak np. reumatoidalne zapalenie stawów.

Koncerny farmaceutyczne bardzo chętnie korzystają z wiedzy o klifie patentowym światowych blockbusterów leczniczych i bacznie przyglądają się wszelkim zmianom na rynku. Taka kontrola umożliwia choćby oszacowanie, które preparaty lecznicze pozostaną na szczycie przez dłuższy okres czasu. Dlatego firma Abbott (ABT) postanowiła stworzyć AbbVie, której wydzieliła część swojej działalność. Dzięki takiej strategii firma nadal może korzystać ze środków pozyskiwanych z Humiry.

Pewniakiem na liście jest Enbrel (Etanercept - preparat na łuszczycę i łuszczycowe zapalenie stawów) firmy Amgen. W najbliższym czasie zapewne nie wypadnie on z czołówki. Po pierwsze generyczna konkurencja  będzie musiała przygotować się na ogromne koszty związane z późnymi etapami badań klinicznych dla odpowiedników Enbrelu. Może to być nieopłacalne biorąc pod uwagę fakt że generyczne odpowiedniki leków powinny być kilkukrotnie tańsze niż leki referencyjne. Ponadto Amgen wywalczył przedłużenie ochrony patentowej dla tego preparatu na następne 17 lat. Te działania znacznie opóźnią spadek Enbrelu w rankingu, a Amgen i partnerzy aż do 2028 roku będą czerpać zyski ze sprzedaży tego preparatu, zatwierdzonego w leczeniu 5 różnych schorzeń.

Warto też zauważyć mocną piątą pozycję Rituxanu, nad odpowiednikiem którego pracuje nasz rodzimy Mabion. Polska spółka rozpoczęła niedawno badania kliniczne biopodobnego do Rituxnau leku MabionCD20. Rituxan straci swoją ochronę patentową pod koniec 2013 roku. Wówczas okaże się która z firm kandydujących na przejęcie udziałów w rynku po Rituxanie swoimi generycznymi odpowiednikiem jest najlepiej przygotowana.

Lista najlepiej sprzedających się leków 2012 roku najprawdopodobniej pozostanie bez zmian. Brak pojawiających się blockbusterów zapewnia stabilizację zarówno przedsiębiorcom, jak i inwestorom. Ta sytuacja korzystnie wpływa również na rynk R&D. To oczywiście nie oznacza, że rynek uległ stagnacji - raczej prowokuje firmy farmaceutyczne do zmian i jest zapowiedzią innowacji na arenie produktów leczniczych.
 

Lek                    Producent                                       Szacowana sprzedaż

1. Humira - Abbott Laboratories/Eisai -  9.48 mld $ USD
2. Enbrel - Amgen/Pfizer/Takeda Pharmaceutical - 8.37 mld $ USD
3. Advair/Seretide - GlaxoSmithKline - 8 mld $ USD
4. Remicade - Johnson & Johnson/Merck/Mitsubishi Tanabe Pharma - 7.67 mld $ USD
5. Rituxan - Roche - 6.94 mld $ USD
6. Crestor - AstraZeneca/Shionogi - 6.65 mld $ USD
7. Lantus - Sanofi - 6.12 mld $ USD
8. Herceptin - Roche - 6.08 mld $ USD
9. Avastin - Roche - 5.98 mld $ USD
10. Lipitor - Pfizer/Astellas Pharma/Jeil Pharmaceutical - 5.55 mld $ USD
11. Abilify - Bristol-Myers Squibb/Otsuka Holdings - 5.38 mld $ USD
12. Plavix - Sanofi/Bristol-Myers Squibb - 5.11 mld $ USD
13. Cymbalta - Eli Lilly/Shionogi - 5.01 mld $ USD
14. Gleevec - Novartis - 4.72 mld $ USD
15. Spiriva - Boehringer Ingelheim - 4.49 mld $ USD

Na podstawie evaluatepharma.com oraz fiercepharma.com

Małgorzata Woźniak