Każdy z nas ma hemoroidy!

Hemoroidy, zwane inaczej guzkami krwawniczymi są naturalnymi strukturami występującymi w kanale odbytu, których rola polega na ułatwianiu oddawania stolca. Patologia pojawia się wówczas gdy ulegają one obrzmieniu lub rozpoczyna się w ich obrębie stan zapalny. Hemoroidy można podzielić na dwa rodzaje:

Hemoroidy wewnętrzne

Znajdują się w wewnętrznej wyściółce odbytnicy i są w zasadzie niewyczuwalne. Zwykle nie bolą, a ich obecność zaznacza się obecnością krwi podczas wypróżniania. Czasami mogą  ulec wypadnięciu i wystawać poza odbyt, wówczas powodują odczucie bólu podrażniając bardzo dobrze ukrwiony i unerwiony odbyt.

Hemoroidy zewnętrzne

Znajdują się pod skórą, która otacza odbyt. Mogą być odczuwalne gdy pęcznieją, powodują swędzenie, ból i krwawienie podczas wypróżniania. Często dochodzi do tworzenia się ich zakrzepicy, co jest stanem bardzo bolesnym i uciążliwym. Ten typ jest zdecydowanie mniej komfortowym dla pacjenta.

Przyczyna problemu?

Naukowcy nie są do końca pewni co powoduje problemy z guzkami krwawniczymi. Prawdopodobne jest, że występujące czasowo ekstremalne ciśnienia w obrębie jamy brzusznej mogą powodować pęcznienie żył blokując sprawny przepływ krwi. Wtedy stają się one podatne na podrażnienia. Powyższe ciśnienie może powodować otyłość, ciąża, praca w pozycji stojącej lub siedzącej przez długi czas, wysiłek podczas defekacji, długotrwały kaszel, wymioty, ciężka praca fizyczna. Inna teoria sugeruje, że kluczową rolę w powstaniu hemoroidów odgrywa nieprawidłowa dieta. Osoby spożywające duże ilości płynów i błonnika w żywności nieprzetworzonej są mniej podatne na występowanie tej dolegliwości.

Objawy hemoroidów

Najczęściej niepokojącym objawem jest bezbolesne krwawienie podczas defekacji. Obecność krwi powinna skłonić pacjenta do wizyty u specjalisty. Problem może być znacznie poważniejszy – choroba zapalna jelit, obecność guzów nowotworowych. Inny, równie częsty objaw to świąd odbytu – często bagatelizowany co opóźnia rozpoczęcie terapii. Powiększone guzki czasem sprawiają wrażenie niepełnego wypróżnienia, co skłania do silniejszego parcia. Nacisk utrudnia odpływ żylny z okolicy odbytu, co skutkuje jedynie dalszym powiększeniem żylaków odbytu, a problem ulega nasileniu.
W 1985 roku zaproponowano czterostopniową klasyfikację związanej z nimi choroby hemoroidalnej opartą na stopniu, w jakim wypadają z odbytu

• stopień I: niewypadające. Są po prostu uwydatnionymi naczyniami krwionośnymi
• stopień II: wypadające przy parciu, ale samoistnie cofające się;
• stopień III: wypadające przy parciu, ale odprowadzalne;
• stopień IV: utrzymujące się na zewnątrz, nieodprowadzalne.

Diagnoza

Pomimo odczucia zażenowania u wielu osób należy czym prędzej zwrócić się do lekarza specjalisty. Najważniejsze jest w końcu nasze zdrowie i komfort życia, a przeciąganie sprawy tylko wydłuży i skomplikuje leczenie. Na podstawie wywiadu, badania palpacyjnego i wykorzystaniu wziernika (anoskopu) odbytu lekarz określi skalę problemu a także wykluczy poważniejsze schorzenia (szczelina, przetoka odbytu, choroby skóry, infekcje, nowotwory).

Leczenie

Hemoroidy można traktować wieloma środkami dostępnymi w aptece bez recepty. Należą do nich specjalne płyny, żele, podkładki, chusteczki, maści, kremy i czopki. Do metod zaawansowanych należą procedury skleroterapii i chirurgii.

Leki bez recepty

W skład wspomnianych specyfików dostępnych bez recepty wchodzą następujące substancje: wyciąg z kasztanowca, rutyna (uszczelniają naczynia), balsam peruwiański (goi), benzokaina, lidokaina (działanie miejscowo znieczulające), tribenozyd (wzmacnia naczynia włosowate, substancja przeciwzapalna), standaryzowana zawiesina kultury bakteryjnej Escherichia coli (zwiększa odpowiedź immunologiczną i podatność tkanki na infekcje, goi). Ulgę przynoszą również nasiadówki z wykorzystaniem kory dębu i rumianku.

Nowoczesne metody specjalistyczne

Preparaty bez recepty nie zawsze są w stanie przynieść zadowalających efektów. Niektóre operacje są refundowane, a za inne trzeba zapłacić z własnej kieszeni. Należy pamiętać, że przypadłość ma tendencję do nawrotów, dlatego zabieg po kilku latach być może będzie wymagać powtórzenia.

Skleroterapia – to jedna z najstarszych metod leczenia hemoroidów. Podczas zabiegu użyta obliterująca ciecz (np. fenol) jest aplikowana bezpośrednia do guzka powodując jego obkurczenie. Odsetek powodzeń wynosi tu około 70%. Ból po zabiegu mija w przeciągu kilku dni.

Podwiązywanie gumką - zalecane jest jako leczenie pierwszego rzutu. Podczas zabiegu zakłada się elastyczną gumkę na guzek w celu odcięcia dopływu krwi. W ciągu 5–7 dni obumarły żylak odpada. Podczas jednego zabiegu zakłada się 1–2 gumki. Kolejne można założyć po ok. 4 tygodniach. Może wystąpić trwające kilka dni nieuciążliwe krwawienie i odczucie bólu. Do 2 tygodni po interwencji nie wolno przyjmować leków obniżających krzepliwość krwi. Metoda jest często stosowana, cechuje ją duża efektywność i bezpieczeństwo.
 

Przyżeganie – zwane inaczej kauteryzacją, jest wykorzystywane wówczas gdy inne metody zawiodą. Jako źródło przyżegania można wykorzystać promieniowanie podczerwone lub metody kriochirurgiczne. Zalicza się tu również laser - pod wpływem wysokiej temperatury powstałej po naświetlaniu guzka, dochodzi do jego obkurczenia i zamknięcia naczynia. Zabieg trwa około 15 minut.

Operacja – dotyczy na szczęście niewielkiego odsetka chorych, mianowicie ogranicza się do ciężkich przypadków (np. hemoroidy zewnętrzne zakrzepowe). Po zabiegu zaleca się stosowanie nasiadówek i leków przeciwbólowych, z wyjątkiem tych zmniejszających krzepliwość. Rekonwalescencja zwykle trwa od 2 do 4 tygodni.

Stapler hemoroidalny – zwany również Metodą Longo, polega na okrężnym usunięciu większości nienaturalnie powiększonej tkanki hemoroidalnej, a następnie podciągnięciu tej pozostałej do jej normalnego położenia anatomicznego - co ma zapobiec dalszemu wypadaniu. Zabieg jest mniej bolesny od operacji, ale ryzyko nawrotów większe.

Leczenie i prewencja w jednym

Każdej z metod jako podstawa skutecznej terapii powinna towarzyszyć odpowiednia dieta. Zaleca się spożywanie takich pokarmów, które zmiękczają masy kałowe – owoce, warzywa, zboża. Koniecznością jest zwiększenie podaży płynów i błonnika (20-30g dziennie). Uzupełniająco poleca się stosowanie maceratu z lnu, nasion babki płesznik i probiotyków. Takie postępowanie stanowi nie tylko kolejną metodę terapeutyczna, ale przede wszystkim zapobiega wystąpieniu i nawrotom problemu w przyszłości.