Dr n. farm. Leszek Borkowski, konsultant ds. rynku leków amerykańskich funduszy inwestycyjnych, jeszcze do niedawna działający w Narodowej Radzie Rozwoju przy Prezydencie RP zwracał uwagę na konieczność nadążenia w Polsce za wyzwaniami terapeutycznymi i ich efektami pod postacią nowych cząsteczek, które mają już w ofercie kraje Zachodu. Zadał także pytanie, jak zorganizować funkcjonowanie służby zdrowia tak, aby „nie spalała” coraz większych nakładów, ale generowała wyższą efektywność? Pieniądze oszczędzone w wyniku dyskusji ekonomicznych powinny być przeznaczane na leki i nowe refundacje, to byłby już dobry początek. Jako farmaceuta podkreślił, że chcąc nie chcąc, bez produktów leczniczych nie ma medycyny. Tymczasem panelista wyraził obawę, że te pieniądze "gdzieś giną w wielkiej dziurze".

Jacek Myszko, Radca Prawny, Senior Counsel w zespole Life Sciences kancelarii Sołtysiński Kawecki Szlęzak sprowadził słuchaczy raczej do swojej dziedziny. To znaczy, głośno życzył sobie, żeby legislacja, m.in. w zakresie ustawy refundacyjnej, stała się jasna przynajmniej dla tych fundamentalnych instytucji. Ów proces legislacyjny powinien być otwarty na zmiany i tym samym zapewnienie zdolności adaptowania do rzeczywistości, która ewoluuje w bardzo szybkim tempie. Potrzeba narzędzi, także prawnych, do prawidłowego przeprowadzenia procesu identyfikacji zagrożeń epidemiologicznych w kraju, gdyż bez takiej wiedzy polityka lekowa nigdy nie będzie dostosowana do zastanych realiów. Bezcennym zasobem dla nas są analizy typu Big Data, czyli całej mas danych, do których dostęp ma nam zapewnić wciąż postępujący proces informatyzacji.

Temat podtrzymała Aldona Zygmunt, Stakeholder Engagement, Public Affairs Lead CEE w Pfizer Oncology, zaznaczając, że kluczową kwestią jest dostęp do obiektywnych danych epidemiologicznych, które pozwoliłyby odpowiedzieć na pytanie, które obszary ochrony zdrowia faktycznie wymagają specjalnej uwagi i w związku z tym zaprojektowania pewnych rozwiązań pozwalających sprostać oczekiwaniom pacjentów? Co więcej, wizja monopolu Ministra Zdrowia na decyzje związane z kwestiami zdrowotnymi powinna zostać zastąpiona perspektywą systemową i holistyczną. Dziś faktycznie widać pewne próby zaangażowania się m.in. Ministerstwa Rozwoju przez stymulowanie inwestycji w ochronie zdrowia, natomiast na tym nie należy poprzestać. Z punktu widzenia przemysłu zaś najważniejsze wydają się mechanizmy wczesnego dostępu do rynku dla pacjentów i odpowiedniego modelowania systemowego, uwzględniające odpowiednie miejsce dla leków innowacyjnych.

Sebastian Szymanek, Prezes Zarządu Biura Handlowego Polpharma podkreślił, że dokument „Polityka Lekowa Państwa” powinien służyć pacjentowi i jako taki mieć jasno ustalone, co możemy mu realnie zaproponować, a czego nie. Nie zapominajmy, że pacjent to także podatnik, a więc oczywistym celem powinno być znalezienie metod refundacji tego, co chcemy mu zaoferować. Potrzebna jest także "mapa drogowa", wykraczająca poza politykę lekową i tym samym likwidująca wszelkie przeciwności, powstrzymujące falę inwestycji w sektorze ochrony zdrowia.

Paul von Arkel, Prezes Zarządu Novartis Poland był jedynym zagranicznym gościem w debacie, jednak on także wniósł do niej spory wkład. Z powodzeniem mógłby podać rękę Doktorowi Borkowskiemu, mówiąc, iż należałoby się na pierwszym miejscu upewnić, że wzrastające nakłady na opiekę zdrowotną są przeznaczane na budżet lekowy. Po drugie, jeśli już te pieniądze się tam znajdą, muszą być wydawane racjonalnie, w oparciu o dane epidemiologiczne, mając pewność, że koszty są opłacalne, a lokalni inwestorzy mają szybszy dostęp do rynku. Wspomniał także o ochronie własności intelektualnej, to znaczy ochronie patentowej dla wynajdowanych w Polsce leków, gdyż w tym aspekcie Polska niestety bardzo słabo wypada na tle reszty Europy.

Tomasz Judycki, Wiceprezes Zarządu Atende Medica, Prezes Polskiej Izby Informatyki Medycznej także, co zrozumiałe, ciągnął do swojej działki. Według niego problemem jest poziom informatyzacji w małych Zakładach Opieki Zdrowotnej i wśród prywatnych lekarzy, którzy w przeciwieństwie do dużych szpitali nie są przygotowani na wdrożenie nowoczesnych rozwiązań IT. Część lekarzy w wieku emerytalnym zapowiedziała wręcz, że wraz z wejściem e-recepty, kończy praktyki. Według Prezesa Judyckiego nawet osoby starsze są w stanie szybko opanować rozwiązania chmurowe, a w dalszej perspektywie mają one przecież zapewniać medykom właśnie oszczędność czasu. Ponadto, zwracał uwagę na problem udostępniania danych Big Data, by te pracowały na korzyść pacjentów, a także niskiej świadomości rozwiązań informatycznych wśród ustawodawców i ekipy rządzącej, gdyż na razie dostatecznie dużo informacji ma tylko Ministerstwo Zdrowia, a jak wyżej wskazała Dyrektor Zygmunt, nie tylko jeden resort powinien być zaangażowany w modernizację ochrony zdrowia.

Całą debatę moderował prof. dr hab. n. med. Krzysztof Filipiak, Prorektor ds. Umiędzynarodowienia, Promocji i Rozwoju Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, który zauważył, że taka wymiana myśli faktycznie była potrzebna, jednak kolejny panel powinien zostać zorganizowany już po publikacji dokumentu „Polityka Lekowa Państwa”, aby odnieść się do konkretnych zapisów.

Portal Biotechnologia.pl objął patronat medialny nad debatą.