Czym jest śpiączka farmakologiczna?

Śpiączka farmakologiczna jest metodą leczenia polegająca na wyłączeniu funkcji mózgu odpowiedzialnych za odbieranie bodźców zewnętrznych. Poprzez zastosowanie odpowiednich leków następuje odseparowanie sfer mózgu działających automatycznie od tych, które reagują na środowisko zewnętrzne

Śpiączkę farmakologiczną wywołuje się poprzez podawanie leku dożylnie pompą infuzyjną w tzw. wlewie ciągłym. W tym celu stosuje leki nasenne (benzodiazepiny), anestetyki takie jak propofol, a także środki przeciwbólowe, by mieć pewność, że pacjent pomimo zastosowania analgetyków, nie odczuwa bólu.

Podczas długotrwałej śpiączki farmakologicznej, wraz z lekami usypiającymi pacjentowi podawane są również leki zwiotczające mięśnie układu oddechowego, które mają na celu ułatwienie kontrolowania oddechu za pomocą respiratora.

Kiedy i w jakim celu stosowana jest śpiączka farmakologiczna?

Śpiączka farmakologiczna (inaczej barbituranowa) jest  metodą leczenia stosowaną w chorobach z ciężkim przebiegiem lub u pacjentów po wypadkach i poważnych uszkodzeniach. Polega na zastosowaniu kontrolowanych metod znieczulenia ogólnego w celu zmniejszenia zapotrzebowania mózgu na tlen do minimalnego poziomu. Aktywność mózgu zostaje ograniczona, aby funkcjonowały tylko niezbędne dla życia czynności: kontrola oddechu, pracy serca i krążenia, utrzymanie temperatury ciała. Ma ona ułatwić leczenie i regenerację organizmu, a także zmniejszyć ból i obniżyć wydzielanie hormonu stresu. Stosowana jest często u pacjentów, którzy doznali:

- ciężkich urazów mózgu,

- rozległych obrażeń wielonarządowych,

- poparzeń dużej powierzchni skóry,

- choroby z ciężkimi stanami bólowymi, których nie udaje leczyć jednorazowymi dawkami leków przeciwbólowych,

- ciężkiej niewydolności krążeniowo-oddechowej: w przypadku zawału serca, zatoru, obrzęku płuc, ciężkiego przebiegu zapalenia płuc.

Jak działają anestetyki?

Mechanizm działania leków z grupy barbituranów polega na porażeniu komórek nerwowych. Neurony zostają pobudzone w sposób trwały. Efektem zastosowania tych leków jest zniesienie odpowiedzi neuronów na zewnętrzne impulsy. Dodatkowym skutkiem działania jest spadek ciśnienia tętniczego i zmniejszenie ciśnienia wewnątrzczaszkowego, co niejednokrotnie znosi powstały wskutek choroby lub urazu obrzęk mózgu, uciśniętego w nierozciągliwej czaszce.

Śpiączka farmakologiczna jest przeprowadzana podobnie do znieczulenia ogólnego, w które wprowadza się osobę przed zabiegiem chirurgicznym. Wybudzanie z obu stanów wygląda tak samo – przestają być podawane leki nasenne, przez co osoba odzyskuje pełną świadomość. Głównym objawem śpiączki farmakologicznej jest najczęściej brak jakiejkolwiek reakcji osoby na bodźce zewnętrzne. Wyróżnia się także półśpiączkę, tzw. sopor – osoba będąca w tym stanie zdecydowanie reaguje na bodźce bólowe i jest z nią kontakt słowny. Przyjmuje się, że bezpieczny okres stosowania śpiączki farmakologicznej nie powinien przekraczać sześciu miesięcy. Po przekroczeniu tego czasu istnieje znaczne ryzyko śmierci mózgu, która jest stanem niemożliwym do odwrócenia.