W ramach działań stworzono narzędzie oceniające efektywność funkcjonowania systemów wspierania innowacji czyli finansowania usług instytucji okołobiznesowych (IOB), szukano odpowiedzi na pytanie czy strona popytu (zainteresowanie innowacyjnymi projektami ze strony firm) równoważona jest poprzez podaż usług oferowanych w tym zakresie? Na ile usługi finansowane częściowo lub całkowicie z funduszy publicznych wspierają rzeczywisty rozwój innowacyjny przedsiębiorstw?

Istotą badania wpływu polityki jest podział budżetu ze względu na realizację 5 głównych jej celów:

1. Zwiększanie potencjału innowacyjnego przedsiębiorstw oraz zwiększenie liczby przedsiębiorstw wprowadzających innowacje.
2. Współpraca pomiędzy przedsiębiorstwami, tworzenie klastrów i sieci w zakresie technologicznym i biznesowym.
3. Zwiększanie dostępności technologii zwłaszcza poprawienie warunków dostępności dla małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP).
4. Intensyfikowanie obecności i rozwijanie działań przedsiębiorstw regionalnych na arenie międzynarodowej, zarówno poprzez dostęp do rynków zewnętrznych, jak i współpracę międzynarodową.
5. Wspieranie tworzenia nowych przedsiębiorstw opierających się na technologiach poza środowiskiem uniwersyteckim (typologia zaproponowana przez IMPACTSCAN)
   

Pod uwagę brane jest zarówno bezpośrednie, jak i pośrednie wspieranie innowacji:

• Bezpośrednie wspieranie innowacji: wsparcie finansowe udzielane firmom na sfinansowanie innowacji,
• Pośrednie wspieranie innowacji: wsparcie finansowe udzielane instytucjom pośredniczącym (do których zaliczono zarówno agencje rozwoju regionalnego, centra transferu technologii, parki naukowo-technologiczne, stowarzyszenia biznesowe, izby handlowe, szkoły wyższe, instytucje prowadzące badania, jak i ośrodki akademickie) na świadczenie usług na rzecz firm celem zwiększania ich możliwości realizacji innowacyjnych projektów.
  

Analiza funkcjonowania regionalnych systemów wspierania przedsiębiorstw uwzględnia także analizę kontekstu w postaci konkretnych danych, opisujących środowisko regionalne, w którym funkcjonują systemy wspierania innowacji. Opis ten jest potrzebny do wykorzystania możliwości międzyregionalnej analizy porównawczej Część dotycząca kontekstu zawiera wskaźniki jakościowe i ilościowe odzwierciedlające kluczowe aspekty kontekstu regionalnego. Do przedstawienia otoczenia innowacji wykorzystuje się 30 wskaźników w 5 zestawach: 1) wielkość i gęstość zaludnienia 2) kontekst polityki regionalnej, 3) zarządzanie regionalną polityką innowacji, 4) podaż wsparcia innowacyjności, 5) popyt. 17 wskaźników jest dostępnych z: EUROSTAT, CIS, EU Regional Innovation Scoreboard, Global Entrepreneurship Monitor. Cztery wskaźniki są związane z regionalnym budżetem innowacji (np. procentowym udziałem w całkowitym budżecie regionalnym). Pozostałe 9 wskaźników to wskaźniki jakościowe służące do opisania regionu.

Analiza wyników systemu wspierania innowacji odbywa się za pomocą 3 macierzy, istotą modelu jest przepływ pieniędzy od celów polityki M1 (środki na realizację poszczególnych celów), przez instytucje pośredniczące (środki, które trafiają do instytucji działających w obszarze tych celów) do usług wspierania innowacji M2 (usług dostarczanych przez instytucje pośredniczące) oraz badanie ich wpływu na czynniki zwiększające potencjał innowacyjny firm M3. Wpływ badany jest poprzez wywiady w przedsiębiorstwach na temat usług związanych z czynnikami zwiększającymi potencjał innowacyjny.

Jak działa narzędzie IMPACTSCAN? Dane trzech macierzy (M1, M2, M3) są kodowane w standardowej aplikacji Microsoft Excel celem wygenerowania prezentacji wizualnych. Graficzna prezentacja M1, M2 oraz M3 w liczbach bezwzględnych (euro), jak również w % regionalnego budżetu innowacji są zawarte w standardowym narzędziu IMPACTSCAN. Jako że aplikacja to standardowy Microsoft Excel, użytkownik narzędzia IMPACTSCAN może łatwo modyfikować właściwości wykresów (osie; regiony i zmienne, które wybierze do prezentacji). Wizualizacja kontekstu regionalnego w postaci wykresu radarowego natychmiast pokazuje mocne i słabe strony konkretnego regionu w porównaniu z wartością średnią. Wykres uwzględniający dane kilku regionów pokazuje podobieństwa i różnice pomiędzy regionami.

Co jest niezbędne do posługiwania się narzędziem IMPACTSCAN?

Regionalny budżet innowacji: Potrzebna jest nie tylko całkowita suma pieniędzy na innowacje w regionie, ale także gruntowna wiedza na temat sposobu rozdzielenia tych pieniędzy na cele polityki, instytucje pośredniczące i usługi (M1, M2). Dlatego też należy przeanalizować, jak wdrażane są cele polityki regionalnej, które z bezpośrednich i pośrednich środków wspierania innowacji są zaangażowane?

Przykłady:

• Np. analizując obecną sytuację wydatków na usługi typu „infrastruktura” na Dolnym Śląsku okazuje się, że stanowią one przeszło 45% wszystkich usług innowacyjnych, jednocześnie firmy dosyć nisko oceniły wpływ tych usług. Tak zidentyfikowany deficyt należy uzupełnić, finansując nowe projekty z zakresu usług wspierających wykorzystanie infrastruktury badawczej i innowacyjnej.
• W przypadku regionu Flandrii zidentyfikowano niski budżet nakładów na usługi typu „doradztwo”, podczas kiedy firmy oceniły ten właśnie rodzaj usług jako najbardziej istotny, mający wpływ na ich potencjał innowacyjny. Rekomendacją wynikająca z tej sytuacji będzie zwiększenie dofinansowania usług „doradczych”, zapewniających lepsze działanie firm na rynku.
  

Rezultaty na poziomie regionalnym:

• usystematyzowane/uproszczone ujęcie regionalnego systemu wspierania innowacji oraz podziału budżetu, głównych komponentów systemu i jego mocnych stron, słabych stron i wydajności (ustalenie kontekstu, M1, M2);
• informacje na temat wpływu usług innowacyjnych (M3);
• informacje jakościowe na temat równowagi pomiędzy podażą i popytem na usługi wspierania innowacji dla firm.
  

Poprzez porównanie podaży usług innowacyjnych i popytu na nie ze strony firm można zoptymalizować regionalny system wspierania innowacji. Narzędzie IMPACTSCAN umożliwia monitorowanie wydatków ze środków publicznych oraz szczegółowego opracowania regionalnego planu zaleceń dla decydentów.

Rezultaty porównania międzyregionalnego:

W projekcie wzięło udział 7 regionów, które poddały analizie swoje systemy wspierania przedsiębiorstw i wprowadziły dane do modelu.

Porównanie regionów o podobnych lub odmiennych systemach wspierania innowacji umożliwia rozpoczęcie dyskusji nad szczegółową analizą zalet i wad różnych systemów wspierania innowacji. Regiony z niewielkim doświadczeniem we wspieraniu innowacji, nie mające dostępu do pełnych danych dotyczących finansowania polityki regionalnej, mogą wykorzystać elementy IMPACTSCANu przy opracowywaniu regionalnego systemu wspierania innowacji.

Szczegółowe informacje: www.impactscan.net oraz wersja polska przewodnika do narzędzia IMPACTSCAN pod adresem: www.wctt.pl .


Źródło: Politechnika Wrocławska, Wrocławskie Centrum Transferu Technologii