W kolejnej odsłonie cyklu "Praktycy dla praktyków" prezentujemy test skanningowego mikroskopu elektronowego firmy PHENOM, który przeprowadził dla portalu Laborant.pl pracownik Politechniki Warszawskiej z Wydziału Inżynierii Chemicznej i Procesowej.

Mikroskop elektronowy jest niewielkim i łatwym w obsłudze urządzeniem,  służącym do uzyskiwania obrazów powierzchni próbek stałych.Sprzęt stosowany jest do wstępnej obserwacji próbek różnych materiałów, między innymi: biologicznych, środowiskowych, metali, ceramicznych, polimerów, czy katalizatorów. Posiada on funkcje, dzięki którym możliwa jest poprawa jakości uzyskanych obrazów.

W laboratorium, w którym przeprowadzany był test, mikroskop wykorzystywany jest  do obrazowania włókien i filmów poliuretanowych, włókien polilaktydowych, chitozanu, płaskich płytek ze stali nierdzewnej oraz stentów ze stali nierdzewnej. Jak przekazali pracownicy laboratorium, dla każdego z tych materiałów możliwe było uzyskanie ostrych obrazów dobrej jakości. W przypadku próbek ze stali nierdzewnej nie ma konieczności napylania materiałów warstwą przewodzącą (np. ze złota), a otrzymane obrazy pozwoliły na rozróżnienie poszczególnych ziaren mikrostruktury stali. Obserwacja próbek polimerowych wymaga wcześniejszego napylenia ich powierzchni warstwą przewodzącą. Urządzenie do napylania nie jest dołączone w zestawie.

Oprócz tego, przy pomocy mikroskopu Phenom można także uzyskać dobre obrazy próbek biologicznych. Nasz zespół uzyskał wysokiej jakości zdjęcia komórek ludzkich zadherowanych na materiałach polimerowych: fibroblastów na włókninach poliuretanowych i polilaktydowych oraz komórek śródbłonka na odpowiednio zmodyfikowanym filmie poliuretanowym. Konieczne jest standardowe utrwalenie preparatów (odwodnienie przy pomocy etanolu oraz utrwalenie aldehydem glutarowym lub tlenkiem osmu) a następnie napylenie warstwą przewodzącą. Na uzyskanych zdjęciach dobrze widoczna była morfologia komórek, natomiast nie można było zaobserwować poszczególnych białek błonowych. 

Phenom to poręczny mikroskop elektronowy przydatny w obrazowaniu powierzchni materiałów stałych, takich jak włókna i filmy polimerowe, materiały metalowe (np. stal nierdzewna), ceramika, proszki w postaci tabletek. Możliwa jest analiza próbek przestrzennych (patrz pkt.1 - rozmiary próbki). Jest wyposażony w program o intuicyjnym interfejsie, a dostęp do wszystkich funkcji jest ułatwiony dzięki ekranowi dotykowemu. Dzięki podglądowi optycznemu znane jest położenie oglądanego miejsca na próbce. Pod obrazem elektronowym wyświetlane jest powiększenie i skala. Możliwe jest ręczne lub automatyczne ustawienie ostrości, jasności obrazu oraz kontrastu.