Ponad sto lat temu duński naukowiec Niels Ryberg Finsen odkrył niezwykłą terapię dla chorych na gruźlicę. Polegała ona na codziennej kilkunastominutowej ekspozycji pacjentów na światło słoneczne. W tamtych czasach nie był znany mechanizm tego zjawiska, jednakże odkrycie to dało Finsen`owi nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny w 1903 roku. Dopiero teraz naukowcy zaczynają rozumieć czemu ta terapia była skuteczna. Bloom i współpracownicy pokazali, że witamina D, produkowana w odpowiedzi na słońce (dokładnie na promieniowanie UVB), może stymulować produkcję antybakteryjnych peptydowych prekursorów - katelicydyn. Związki te wykazują swoje bakteriobójcze działanie m.in. wobec prątków ludzkich (Mycobacterium tuberculosis) będących czynnikiem etiologicznym gruźlicy. Do tej pory witamina D była najlepiej znana jako czynnik umożliwiający wchłanianie wapnia i poprawną budowę kości. Obecnie witamina D uważana jest również za czynnik immunomodulujący.
Ostatnie odkrycia dotyczące roli witaminy D mogą wyjaśniać np. dlaczego czarni Amerykanie chorują na gruźlicę około 8 razy częściej niż biali. Przyczyna tego zjawiska może leżeć w wyższym poziomie melaniny w skórze ludzi o ciemnej karnacji. Melanina działa jak filtr chroniący przed promieniami UVB, co skutkuje niższą produkcja witaminy D. Co więcej, makrofagi pozyskane od ciemnoskórych Amerykanów produkowały o 63% mniej katelicydyn (wspomnianych związków o działaniu przeciwbakteryjnym) niż makrofagi białych Amerykanów.
Ponadto witamina D może wpływać na regulację odpowiedzi immunologicznej. Witamina ta ma swoje receptory na większości komórek układu odpornościowego, a niektórzy naukowcy sugerują, że pośrednio lub bezpośrednio reguluje proliferację i aktywację limfocytów T. Ciekawe jest to, że witamina D jest jedyną witaminą naturalnie syntetyzowaną w organizmie, ale tylko w odpowiedzi na promieniowanie UVB. Jednakże z powodu długich zim, długiego czasu pracy oraz obawy przed rakiem skóry większość ludzi na świecie ma niedobory witaminy D. A w tym wypadku rozwiązanie jest bardzo proste i przyjemne - codziennie kilka minut słońca!


Nature Medicine Volume 13, Number 4, April 2007