Kilka faktów

Albert Einstein urodził się w Ulm w Niemczech 14 marca 1879. Ta nietuzinkowa postać jest rozpoznawalna niemal na całym świecie. Szczególną sławę przyniosło Einsteinowi otrzymanie Nagrody Nobla w 1921 roku w dziedzinie fizyki. Nie został nią jednak uhonorowany za odkrycie teorii względności, lecz opisanie efektu fotoelektrycznego. W latach kolejnych był nominowany jeszcze kilkanaście razy do otrzymania tej Nagrody, a podczas trwania swojej kariery stworzył kilkaset prac naukowych. Opisał w nich między innymi ruchy Browna, kwantową teorię ciepła właściwego ciała stałego, ogólną teorię względności, a także teorię procesu emisji i absorpcji promieniowania elektromagnetycznego przez atom.

Okoliczności śmierci

U schyłku swego życia Einstein cierpiał z powodu bólu górnej części brzucha. Zmarł 18 kwietnia 1955 roku w Princeton w wieku 76 lat z powodu krwotoku wewnętrznego wywołanego pęknięciem tętniaka aorty brzusznej. Podczas wykonywania autopsji, Thomas Stoltz Harvey, usunął mózg Einsteina w celu poddania go badaniom neurobiologicznym, które według lekarza miały wyjaśnić przyczyny geniuszu naukowca. Rodzina zmarłego nie wyraziła wcześniej zgody na przeprowadzenie takiego procesu.

Czy mózg Einsteina był wyjątkowy?

Harvey pociął mózg Einsteina na wiele części. Niektóre pozostawił sobie, a resztę wysłał do znanych patologów, aby również mogli dokonać analizy.
Z fotografii mózgu fizyka wykonanych po jego śmierci w 1955 roku, wywnioskowano, że był o około 15% szerszy i bardziej okrągły od prób kontrolnych (mózgi osób o przeciętnej inteligencji). Większa szerokość występowała w obszarze odpowiedzialnym za matematyczne myślenie oraz obrazowanie przestrzeni i ruchu. Ponadto zauważono brak szczeliny Sylwiusza, co według autorów badań miało powodować szybszą komunikację między neuronami ze względu na ich bliższe położenie.

W latach 80’ profesor Marian Diamond z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley postanowiła porównać stosunek liczby komórek glejowych do neuronów występujących w korze mózgu naukowca. Próbą kontrolną były preparaty wyizolowane z mózgów 11 mężczyzn, które w rezultacie okazały się mieć niższy stosunek gleju do neuronów niż te pochodzące z mózgu Einsteina. Komórki glejowe zaopatrują mózg w substancje odżywcze, przyczyniają się do wytwarzania neuroprzekaźników oraz osłonki mielinowej. Sposób przeprowadzenia badań przez Diamond został skrytykowany przez niektórych badaczy.

W czasach nam współczesnych, w 2013 roku, prestiżowe czasopismo Brain opublikowało artykuł  naukowców z East China Normal University. Opracowali oni technikę umożliwiającą pomiar zmiennej grubości spoidła wielkiego. Ta wartość określa liczbę nerwów, a dzięki temu można ustalić stopień połączenia półkul mózgowych we wskazanych regionach. Próbą kontrolną podczas badań mózgu Einsteina byli przedstawiciele dwóch grup wiekowych – osoby starsze (76-latkowie, rówieśnicy Einsteina w chwili jego śmierci) oraz osoby młode (26-letni mężczyźni reprezentujący wiek badacza, kiedy dokonał najbardziej przełomowych odkryć). Otrzymano intrygujące wyniki – połączenia między półkulami były u naukowca silniej rozbudowane w porównaniu do obu grup. Może się to wiązać z ponadprzeciętnymi zdolnościami poznawczymi słynnego fizyka.

Jak widać, na przestrzeni lat naukowcy próbowali w różny sposób zgłębić tajemnicę inteligencji Einsteina. Do tej pory nie otrzymano jednoznacznych wyników. Być może ponadprzeciętne umiejętności nie mogą być zmierzone za pomocą „szkiełka i oka”?