Imbir lekarski (Zingiber officinale) jest wieloletnią rośliną uprawianą komercyjnie m.in. w Afryce, Chinach, Indiach, Australii i Indonezji. Nazwa rośliny nawiązuje do dzielnicy Gingi, znajdującej się w południowych Indiach, z której prawdopodobnie pochodzi imbir. Kłącze imbiru wchodzi w skład licznych preparatów, przeznaczonych zarówno do stosowania zewnętrznego, jak i wewnętrznego. Istnieje wiele doniesień naukowych na temat właściwości terapeutycznych nie tylko kłącza imbiru, ale również liści rośliny. Imbir w sztuce kulinarnej jest stosowany jako przyprawa, nadająca potrawom charakterystyczny ostry smak i aromat. Jest ceniony ze względu na właściwości rozgrzewające i pobudzające. Kłącza imbiru mogą być stosowane zarówno świeże, jak i suszone – zmielone na proszek. Są częstym dodatkiem do rozmaitych napojów – od herbat, po napoje alkoholowe.

Właściwości terapeutyczne imbiru są podyktowane zawartością substancji aktywnych o różnorodnej budowie chemicznej. Imbir zawiera m.in. seskwiterpeny (np.: α- zingiberen, β-seskwifelandren), monoterpeny (cyneol, geraniol, cytral, terpineol) oraz związki należące do grupy gingeroli czy shogaoli. Świeże kłącza imbiru zawierają dużą ilość gingeroli, m. in. (6)-gingerol oraz (10)-gingerol. Po wysuszeniu, skład kłącza ulega zmianie – zwiększa się zawartość shogaoli. Gingerole i shogaole zawarte w kłączu imbiru lekarskiego są odpowiedzialne za działanie uśmierzające ból. Imbir może być stosowany w celu złagodzenia dolegliwości bólowych związanych z miesiączkowaniem kobiet. Jego skuteczność jest uzależniona od czasu podania. Obecnie istnieją także perspektywy wykorzystania gingeroli wspomagająco w terapii raka okrężnicy, jednak wymienione zastosowanie wciąż jest w fazie badań.

Ze świeżych kłączy Zingiber officinale wytwarzany jest olej imbirowy. W Chinach olej z imbiru stosuje się zewnętrznie do nacierania okolic bolących stawów, a roztwory i plastry zawierające ekstrakt z imbiru, stosowane są na skórę, wywierając przeciwzapalny miejscowy efekt. Określone substancje zawarte w imbirze lekarskim charakteryzuje aktywność inhibitora cyklooksygenazy (COX) i lipooksygenazy (LOX). Aktywność ta skutkuje hamowaniem syntezy leukotrienów i prostaglandyn, co wywołuje efekt przeciwzapalny.

Imbir lekarski korzystnie wpływa na przewód pokarmowy, łagodząc niestrawność. Możliwość hamowania objawów dyspeptycznych związana jest z zawartością flawonoidów, które wykazują efekt spazmolityczny (rozkurczowy). Preparaty na bazie imbiru zmniejszają dokuczliwość nudności pooperacyjnych czy indukowanych ciążą. Olejek eteryczny pozyskiwany z Zingiber officinale wykazuje działanie przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe oraz przeciwgrzybicze.

Pomimo wielu korzystnych właściwości i powszechnym przekonaniu o bezpieczeństwie stosowania, w niektórych sytuacjach po podaniu doustym preparatów na bazie imbiru mogą wystąpić działania niepożądane. Po spożyciu wyższej dawki u pacjentów zaobserwowano podrażnienia ust oraz objawy ze strony układu pokarmowego, np.: biegunkę czy zgagę. Ze względu na doniesienia o działaniu fibrynolitycznym imbiru, zaleca się ostrożność u pacjentów przyjmujących leki przeciwzakrzepowe, zawierające m.in. warfarynę.

Preparaty na bazie imbiru lekarskiego mają duży potencjał w terapii wielu schorzeń, takich jak zwyrodnienie stawów, niestrawność, infekcje bakteryjne, a nawet w terapii przeciwnowotworowej. W celu zwiększenia skuteczności i bezpieczeństwa terapii niezbędne jest prowadzenie badań nad określeniem prawidłowej dawki i częstotliwości podawania preparatów z kłącza imbiru lekarskiego u pacjentów, a także zweryfikowania ewentualnych doniesień, co do nowych zastosowań.