Inwestycje venture capital w Europie i Izraelu w 2021 r. po raz pierwszy w historii przekroczyły granicę 100 mld euro (w ramach 9 419 transakcji, wg danych PitchBook). To wzrost o 115 proc. w porównaniu do poprzedniego roku. W Polsce zainwestowano 273 mln euro, o 17 proc. więcej niż rok wcześniej. Patrząc na globalny rynek IPO od początku pandemii, wyraźnie widać dwie tendencje – licznie pojawiają się na giełdach spółki z obszaru wirusologii, których przed 2019 r. praktycznie nie było, a w siłę rośnie onkologia – to dziś 46 proc. debiutów vs. 31 proc. w latach 2018/2019 (wg Bloomberg)

Na GPW rok upłynął dużo spokojniej, ale biotechnologia zaznaczyła swoją obecność:

* na rynku NewConnect zadebiutowały 32 spółki, w tym 3 biotechnologiczne – Urteste (badania nad testami umożliwiającymi wczesne wykrywanie nowotworów), Genomtec (zastosowania metod izotermalnych w diagnostyce molekularnej) oraz Bioceltix (badanie nad lekami dla zwierząt);

* rynek główny zanotował 16 debiutów, w tym 2 biotechnologiczne – Captor Therapeutics (rozwój leków wywołujących celowaną degradację białek chorobotwórczych) oraz PolTreg (rozwój platformy polifarmakologicznej do opracowywania innowacyjnych terapii z wykorzystaniem limfocytów TREGS, terapie skojarzone z wykorzystaniem TREGS);

* obecnie kapitalizacja wielu spółek z sektora biotech przekracza 500 mln zł – mowa przede wszystkim o Celon Pharma, Mabion, Captor Therapeutics, Selvita i Ryvu Therapeutics.

Wśród naukowych osiągnięć i przełomów 2021 r. warto wskazać kilka z nich:

* jakby niezauważona w cieniu pandemii i kolejnych szczepionek na wirusa SARS-CoV-2 przeszła szczepionka na malarię – najdłużej poszukiwana do tej pory szczepionka, pierwszy raz dopuszczona do użytku poza próbami klinicznymi; skuteczność preparatu Mosquirix to 39 proc. w zapobieganiu chorobie, a 29 proc. w ochronie przed ciężkim przebiegiem u dzieci;

* FDA zatwierdziło do stosowania w leczeniu choroby Alzheimera lek Aduhelm opracowany przez Biogen; lek zawiera przeciwciała, które usuwają złogi białka w mózgu we wczesnej fazie choroby, powstrzymując procesy degradacyjne w mózgu;

* po raz pierwszy z sukcesem przeszczepiono nerkę świni człowiekowi; organ nie został odrzucony przez organizm pacjenta, ponieważ wcześniej dokonano modyfikacji genów świni w taki sposób, by tkanki nie zawierały cząstek powodujących odrzucenie przeszczepu.

Co działo się w Polsce?

– Najgłośniejszy z pewnością był sukces firmy Mabion i nawiązanie współpracy z koncernem Novavax przy produkcji szczepionki przeciw COVID-19, która już pod koniec lutego br. trafi do Polski. Rodzime firmy nie pozostają jednak w tyle, jeśli chodzi o spektrum prowadzonych projektów. Komórki macierzyste, terapie genowe, medycyna spersonalizowana, liczni kandydaci na leki stosowane w onkologii czy chorobach rzadkich, testy genetyczne, biodruk – to tylko wybrane obszary aktywności. Coraz większy jest też przypływ środków finansowych – zarówno z sektora publicznego, jak i prywatnego. To, czego Polsce ciągle brakuje, to przełomowy sukces na skalę światową lub chociaż europejską, który pozwoli wypromować polską biotechnologię i polską naukę – podkreśla Małgorzata Suska, dyrektor wykonawczy Związku Firm Biotechnologicznych BioForum, który powstał w lutym 2021 r. i zrzesza firmy biotechnologiczne z różnych obszarów gospodarki.