Według Światowej Organizacji Zdrowia antybiotykooporność jest jednym z największych zagrożeń dla ludzkiego zdrowia. W krajach Unii Europejskiej około 25 000 pacjentów umiera rocznie z powodu zakażeń bakteriami opornymi na antybiotyki; koszty opieki zdrowotnej przekraczają 1.5 mld euro rocznie. W Stanach Zjednoczonych szczepy gronkowca złocistego oporne na metycylinę odpowiedzialne są za zakażenia ponad 94 000 ludzi rocznie, z czego prawie 19 000 umiera [1].

Oporność na antybiotyki już w tej chwili jest ogromna i będzie rosła dalej. Spowodowane to jest przede wszystkim nadmiernym wykorzystywaniem antybiotyków u ludzi, oraz dodawaniem antybiotyków do pasz, w celu zwiększenia masy zwierząt hodowlanych. Oporność drobnoustrojów rośnie, a my nie nadążamy z produkcją nowych antybiotyków.- mówił nam w styczniu prof. Jan Szopa-Skórkowski, prezes Fundacji Linum i biotechnolog z Uniwersytetu Wrocławskiego.

Przez lata w leczeniu zakażeń medycyna dysponowała wieloma skutecznymi antybiotykami. W ostatnim okresie jednak sytuacja uległa drastycznemu pogorszeniu w wyniku pojawienia się nowych mechanizmów oporności, a także szerokiemu i szybkiemu rozprzestrzenianiu się patogenów. Szczególnie niebezpiecznymi stały się gronkowce, pneumokoki i enterokoki.

- Prace nad nowymi lekami są bardzo drogie i z punktu widzenia koncernów farmaceutycznych nieopłacalne. Dlatego skupiają się one na bardziej zyskownych segmentach rynku farmaceutycznego. Nic więc dziwnego, że przegrywamy w walce z tymi groźnymi mikroorganizmami. – mówi prof. Jan Szopa–Skórkowski.

Nowym obiecującym sposobem na antybiotykooporne mikroorganizmy okazują się preparaty z nowoczesnych typów lnu. Naukowcy z wrocławskiego uniwersytetu skupieni w Fundacji Linum wykorzystują naturalne właściwości tej rośliny do produkcji alternatywnego antybiotyku.

- Opracowaliśmy specjalny preparat o charakterze alternatywnego antybiotyku do zastosowań dermatologicznych oraz suplement diety wspomagający naturalną odporność wyposażone w szerokie spektrum związków antybakteryjnych i antygrzybiczych, a w tym fenylopropanoidów, aminokwasów siarkowych i glutationu, karotenoidów i poliamin. Takie spektrum różnorodnych związków daje szerokie, niespotykane dotychczas możliwości przeciwdziałania infekcji bakteryjnej i grzybowej wikłającej proces leczenia chorób skórnych. Tym samym produkt ten stwarza możliwość zabezpieczenia się na przyszłość przed szybko mutującymi mikroorganizmami patogennymi. Jest to bardzo ważny element z uwagi na szybko rozprzestrzeniającą się oporność mikroorganizmów na aktualnie stosowane antybiotyki, czego skutkiem jest wzrastająca częstość zakażeń zarówno szpitalnych jak i pozaszpitalnych wywołanych przez wielooporne szczepy ziarenkowców Gram-dodatnich i szczepy grzybowe Candida. – wyjaśnia prof. Szopa-Skórkowski.

Opracowany przez Fundację Linum preparat o właściwościach bakteriobójczych przeciw chorobom skórnym na bazie genetycznie modyfikowanego lnu jest przeznaczony na chroniczne rany w szczególności powstające na skutek owrzodzeń żylnych, miażdżycy, zespołu stopy cukrzycowej i owrzodzeń troficznych (odleżyny) oraz rzadziej spotykane chroniczne rany immunologiczne, hematologiczne i owrzodzenia nowotworowe.

Najważniejsze zalety preparatu to:

• wyższa skuteczność działania poprzez nowatorski skład (na bazie nowych typów lnu) dotąd niedostępny na rynku.
• mniejsze efekty uboczne - aktualne preparaty antybiotykowe wymagają równoległego stosowania preparatów osłonowych celem ochrony jelitowej flory bakteryjnej natomiast proponowany preparat zawierający związki naturalne nie będzie wymagał stosowania czynników osłonowych,
• stosowanie, ze względu na ich naturalność, nie wymaga konsultacji lekarskich.

- Związki antybakteryjne z lnu nie są toksyczne dla komórek ludzkich. Po raz pierwszy więc jawi się wielka możliwość konstruowania antybiotyku na bieżąco, w dodatku łatwo i w krótkim czasie. Mamy żel, który potrafi zabić nawet najbardziej agresywne szczepy Pseudomonas aeruginosa - mówił nam prof. Jan Szopa Skórkowski.

Potwierdzeniem innowacyjności produktu na skalę światową jest m.in. opinia o innowacyjności wystawiona przez Wydział Farmaceutyczny Uniwersytetu Medycznego z Wrocławia.

Wrocławski antybiotyk znakomicie wpisuje się w ostatnie wydarzenie naukowe oraz przyszłościowe plany naukowo-badawcze Komisji Europejskiej.

W listopadzie 2010 odbyła się konferencja międzynarodowa (International Conference on Antimicrobial Research w Valladolid, Hiszpania) która zgromadziła ponad 500 naukowców z 60 krajów i była w całości poświęcona poszukiwaniu substancji produkowanych przez rośliny o właściwościach przeciwzakażeniowych. Okazało się, że tylko dwa doniesienia naukowe dotyczyły celowych zmian w metabolizmie roślin wiodących do syntezy substancji przeciwbakteryjnych i przeciwgrzybowych. Oba doniesienia dotyczyły nowoczesnych odmian lnu otrzymanych przez wrocławskich naukowców.

[1]. new antibiotics The Lancet, 374, str., 1868, December 2009

Redakcja