Pszczoła miodna (Apis mellifera) jest jednym z głównych owadów zapylających na świecie. Na skutek chemizacji rolnictwa oraz intensyfikacji przemysłu wiele z naturalnych siedlisk tego owada jest zagrożonych skażeniem metalami ciężkimi czy pestycydami. Na negatywne skutki szkodliwych substancji zanieczyszczających środowisko pszczoły są bezpośrednio narażone przez kontakt ze skażoną wodą, glebą czy powietrzem, a w szczególności poprzez pobieranie skażonego pyłku czy nektaru z roślin akumulujących zanieczyszczenia. Ponadto w wielu siedliskach potencjalnie atrakcyjnych dla pszczoły miodnej równowaga ilościowa dostępnych dla zwierząt mikro- oraz makroelementów została zachwiana w wyniku przemysłowej działalności człowieka.
Selen jest pierwiastkiem, który w niskich stężeniach jest korzystny dla prawidłowego funkcjonowania nie tylko pszczół, ale także innych zwierząt czy człowieka. Jednakże nadmierna ilość selenu w organizmie przeważnie wiąże się z wywołaniem odwrotnego, toksycznego efektu. Nadmiar selenu w środowisku zwykle jest wynikiem przemysłowej działalności człowieka. Wysokie stężenia selenu odnotowuje się w pobliżu rafinerii ropy naftowej, kopalni, zakładów produkujących szkło czy farby i pigmenty.
Według badań prowadzonych przez zespół naukowców z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Riverside nadmierna ilość selenu pobierana przez pszczoły miodne wraz z zanieczyszczonym pyłkiem może znacząco wpływać na ich funkcjonowanie. Owad, spożywając zanieczyszczony selenem pyłek lub nektar, staje się podatny na stres oksydacyjny. W jego organizmie może dojść do nieodwracalnych zmian rozwojowych. Ponadto wykazano, że stadia larwalne pszczoły miodnej są mniej odporne na toksyczność selenu niż obserwuje się to u innych owadów. Zanieczyszczony pyłek może być w ulu przechowywany, szkodząc nie tylko pszczołom zbieraczkom, ale też i innym członkom pszczelej hierarchii.
W celu określenia stopnia toksyczności wysokich stężeń selenu dla pszczoły miodnej konieczne są dalsze badania. Pszczelarze mogą częściowo chronić pszczoły przed nadmiernym kontaktem z zanieczyszczonym pyłkiem poprzez umieszczanie uli stosunkowo daleko od zakładów przemysłowych. Zważywszy na ogromne znaczenie pszczoły miodnej dla zachowania wielu łańcuchów pokarmowych konieczne jest podjęcie kroków w celu ochrony jej siedlisk, w tym ograniczenie kumulacji zanieczyszczeń antropologicznych w środowisku naturalnym.
KOMENTARZE