Już kiedyś wykazano, że bakterie jelitowe oraz probiotyki łagodzą objawy stresu i niepokoju, jednakże nie było wówczas pewności jaki może być efekt ich działania na mózg u zdrowych zwierząt. Tymczasem, John Cryan, farmakolog z Alimentary Pharmabiotic Center na Uniwersytecie College Cork w Irlandii, wraz ze swym zespołem odkrył, że probiotyki mają bezpośredni wpływ na neuroprzekaźniki odpowiadające za nastrój i samopoczucie u myszy. Wyniki te potwierdzają dość odważną tezę, że jednym ze sposobów leczenia problemów umysłowych mogą być terapie żołądka.

Zespół Cryana karmił grupę szesnastu zdrowych myszy szczepem Lactobacillus rhamnosus – gatunkiem bakterii występującym w wielu powszechnie dostępnych jogurtach. Dawka probiotyku podawana myszom była mniej więcej taka sama jak ilość kultur żywych bakterii przypadająca na jeden kubeczek Actimela.

Następnie zespół przeprowadził testy z analogiczną grupą myszy, którym nie podawano probiotyku. Wyniki były dość zaskakujące. W przypadku testu na stres, w którym myszy umieszczano w labiryncie, myszom karmionym probiotykiem ponad dwa razy częściej udało się znaleźć wyjście, niż myszom karmionym zwykłą pożywką. Oznaczało to że  zwierzęta które odnalazly wyjście z labiryntu były bardziej spokojne i skore do podjęcia ryzyka. W drugim teście zmuszano myszy do pływania. U myszy na diecie bakteryjnej odnotowano większą wolę walki i znacznie dłuższy czas do momentu „poddania się”, niż w przypadku myszy na diecie standardowej. – Myszy na probiotykach były wyluzowane – śmieje się John Cryan, dodając jednak, że obserwowany efekt działania probiotyków był bardzo podobny do wyników odnotowanych po podaniu myszom środków antydepresyjnych.

Ponadto, zaobserwowano wyraźne zmiany w funkcjonowaniu mózgu u myszy karmionych pożywką probiotyczną. Po przymusowej kąpieli myszy karmione Lactobacillus rhamnosus miały we krwi o połowę mniej hormonu stresu – kortykosteronu – w porównaniu z grupą kontrolną. Dieta bakteryjna wydawała się także wpływać na redystrybucję receptorów GABA (kwas γ-aminomasłowy) w mózgu – czyli przez receptory wykorzystywane przez medykamenty uspokajające takie jak np. Valium. – zupełnie jak u zdrowych zwierząt, bez objawów depresyjnych. Po przecięciu nerwu błędnego, odpowiadającego za komunikację mózgu z układem pokarmowym, różnice pomiędzy myszami karmionymi probiotykiem, a grupą myszy kontrolnych znikały.

- To nie tylko zmiany w chemii mózgu, czy zmiany w zachowaniach. To cały kompleksowy pakiet zmian – mówi Cryan.

- Wyniki uzyskane przez zespół Johna Cryana są dość przekonujące - twierdzi  Brett Finlay, mikrobiolog z Uniwersytetu British Columbia w Vancouver, Kanada. – Jak widzimy w dzisiejszych czasach nasza wewnętrzna mikroflora jest zamieszana w prawie wszystkie procesy życiowe – dodaje Finlay.

Wcześniejsze prace wykazały, że probiotyki mogą być pomocne i poprawiać nastrój pacjentów z syndromem chronicznego zmęczenia czy zespołem jelita drażliwego. W badaniach opublikowanych przez francuską grupę badawczą na początku bieżącego roku wykazano, że mikstura  Lactobacillus helveticus oraz Bifidobacterium longum, podawana grupie wolontariuszy przez 30 dni, znacząco poprawiła ich samopoczucie i nastrój.

John Cryan, jak mówi, jadał codziennie jogurty probiotyczne dopóki nie odłożył ich ze względu na wysoką zawartość cukru. – Trudno ekstrapolować wyniki z myszy na ludzi, dlatego mamy jeszcze sporo pracy, przede wszystkim czeka nas określanie działania różnych szczepów bakteryjnych. – mówi Cryan – Gdybym w jakiś sposób był zestresowany nie miał bym nic przeciwko przyjęcia probiotyków w formie tabletek – dodaje na koniec.

Czy probiotyki staną się alternatywą w leczeniu depresji pokaże czas, ale jak widać mają potencjał.   

źródło:

1. http://www.nature.com/news/2011/110830/full/news.2011.510.html

2. Messaoudi, M. et al. Br. J. Nutr. 105, 755-764 (2011).

Tomasz Sznerch