Fot. Uniwersytet Gdański

– Nie zawsze możliwe jest zachowanie stanowisk gatunków w naturze. Dlatego warto, przynajmniej dla wybranych taksonów, stosować również metody ochrony ex situ, a więc poza miejscem naturalnego występowania, np. poprzez uprawę w ogrodach botanicznych lub przechowywanie materiału nasiennego. Metody te są stosowane na całym świecie powszechnie. My naszymi działaniami wpisujemy się w ten trend – tłumaczy dr Magdalena Lazarus z Katedry Taksonomii Roślin i Ochrony Przyrody Wydziału Biologii UG, kierownik projektu. Naukowcy zbierają informacje nie tylko o zasobach zagrożonych gatunków, ale także o istniejących i potencjalnych zagrożeniach dla ich trwania na stanowiskach naturalnych. W konsekwencji mogą planować skuteczne metody ochrony szczególnie cennych gatunków roślin. Dzięki pracom przy projekcie realizowanym przez Wydział Biologii UG, biolodzy zabezpieczyli zasoby genowe roślin naczyniowych występujących na Pomorzu Gdańskim, które uznano za regionalnie rzadkie lub w różnym stopniu zagrożone. 

Badacze wykorzystali cztery różne metody ochrony ex situ: założenie banku nasion dla 33 gatunków, założenie banku tkanek w postaci kultur in vitro, założenie banku izolatów DNA, a także uprawę roślin w Gołubieńskim Ogrodzie Botanicznym. Projektem objęto 97 gatunków występujących na obszarze Pomorza Gdańskiego. Z tej grupy 31 gatunków jest objętych prawną ochroną ścisłą, a 15 – ochroną częściową. Dla 46 gatunków zastosowano którąś (lub wszystkie) ze wspomnianych metod ochrony ex situ, dla pozostałych 51 zaś dokonano rozpoznania ich stanowisk i zasobów w regionie. – Obecnie w ramach kolekcji kultur in vitro hodowanych jest 15 gatunków, jednakże dla łącznie 23 gatunków przygotowaliśmy już odpowiednie protokoły wprowadzania tych taksonów do hodowli – wylicza dr Magdalena Lazarus. Prace prowadzono w ramach projektu „Ochrona zasobów genowych dziko rosnących zagrożonych gatunków roślin naczyniowych Pomorza Gdańskiego”, sfinansowanego ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku.

PAP – Nauka w Polsce