Leczenie nowotworów jest jak podlewanie kwiatka w doniczce z węża strażackiego – zły ruch i zbyt duża ilość wody zniszczy roślinę. Tak samo zbyt wielkie dawki chemioterapii i naświetlań zabiją pacjenta zanim zwalczą nowotwór. Leczenie jest balansowaniem na linie w poszukiwaniu równowagi pomiędzy niszczeniem choroby a utrzymaniem reszty organizmu w zdrowiu.

Dużą rolę w skutecznym leczeniu odgrywa układ pokarmowy pacjenta – jeżeli funkcjonuje prawidłowo i pozostaje zdrowy, szansa na przeżycie rośnie wykładniczo. Zespół profesora Jian-Guo Geng (University of Michigan School of Dentistry) odkrył mechanizm chroniący przewód pokarmowy. W teście na myszach wykazano, ze dzięki niemu mogą przetrwać wcześniej śmiertelne dawki chemioterapii. Wyniki opublikowano w Nature.

Jak twierdzi prof. Geng, odkrycie jego zespołu zrewolucjonizuje leczenie raka: wierzymy, że będziemy wreszcie mogli leczyć zaawansowane stadia z przerzutami. Zaznacza jednocześnie, że potrzebne jest jeszcze potwierdzenie w testach na ludziach. Większość nowotworów z różnych tkanek i organów może być zniszczona odpowiednio wysokimi dawkami naświetlań i chemioterapii. Jednak prawdziwym problemem jest, że w przypadku poważnie zaawansowanych nowotworów z przerzutami tym sposobem prędzej zabijemy pacjenta, niż zlikwidujemy nowotwór. Nowe odkrycie daje narzędzie dzięki któremu osłabiony chorobą pacjent może tolerować wcześniej śmiertelne dawki. Tą metodą, można zwalczyć zaawansowany nowotwór odpowiednio zwiększając intensywność leczenia.

U podstaw metody leżało wykazanie, że R-spondin 1 (antagonista Wnt) i Slit2 wpływają na receptor Robo1 znajdujący się na jelitowych komórkach macierzystych (ISCs). Laboratorium prof. Genga pracuje nad cząsteczkami od ponad dekady. Dzięki zmianie szlaku sygnałowego, zwiększają intensywność regeneracji i napraw dokonywanych przez te komórki. Normalna intensywność działania komórek macierzystych jest wystarczająca dla człowieka, jednak nie potrafi nadążyć z naprawą zniszczeń powodowanych przez chemio- i radioterapię późnych stadiów nowotworów.

„Podkręcone” komórki ISCs skuteczniej chronią przewód pokarmowy, dzięki czemu pacjent przyswaja niezbędne składniki odżywcze. Ciało może normalnie funkcjonować a toksyny bakteryjne nie przedostają się do krwi, jak to ma miejsce w przypadku zniszczenia komórek jelita. Te czynniki dają pacjentowi dodatkową siłę do przetrwania silniejszego leczenia, aż do momentu zlikwidowania nowotworu.

W badaniu wykazano, że przy zastosowaniu opisywanych cząsteczek 50-70% myszy przetrwało leczenie dawkami chemioterapii uznawanymi za śmiertelne. Nie przeżyła żadna mysz z grupy kontrolnej, która nie otrzymała białek.

- Zachowując działanie jelita, utrzymujemy pacjenta przy życiu – mówi prof. Geng. Znaleźliśmy metodę ochrony. Teraz kolejnym celem badawczym jest 100-procentowy wskaźnik przeżywalności u myszy leczonych śmiertelnymi dawkami chemioterapii u których zastosowano odkryte cząsteczki.

Technika w przypadku zastosowania u ludzi wydaje się tworzyć pomost pomiędzy tradycyjnym leczeniem nowotworów a masowym upowszechnieniem się nowoczesnych metod opartych na molekularnych terapiach celowanych, nanotechnologii czy genetyce.