Nowością jest podział znanego już polskim naukowcom konkursu SONATA na dwa odrębne konkursy: SONATĘ oraz SONATĘ BIS. SONATA w zmienionej formie daje szansę osobom rozpoczynającym karierę naukową na sfinansowanie projektów badawczych, mających na celu stworzenie unikatowego warsztatu naukowego. Mogą w nim brać udział osoby, które w ciągu pięciu lat przed rokiem wystąpienia z wnioskiem uzyskały stopień naukowy doktora. Projekt finansowany w ramach SONATY powinien trwać od 36 do 60 miesięcy, zaś wśród jego wykonawców może być co najwyżej jeden samodzielny pracownik naukowy, i to wyłącznie spoza jednostki, która zatrudnia kierownika projektu. W ramach SONATY BIS można dostać grant na realizację projektów badawczych mających na celu powołanie nowego zespołu naukowego. W tym konkursie mogą brać udział osoby posiadające stopień lub tytuł naukowy doktora, uzyskany w ciągu 10 lat przed rokiem wystąpienia z wnioskiem. Wśród wykonawców projektu, poza wnioskodawcą nie mogą znajdować się samodzielni pracownicy naukowi. Na realizację SONATY przeznaczono kwotę w wysokości 30 mln zł, natomiast na SONATĘ BIS – 60  mln zł.

–Staramy się jak najlepiej dopasować ofertę grantową NCN do potrzeb polskich naukowców, dlatego po analizie wyników poprzednich konkursów podzieliliśmy SONATĘ na dwie odrębne ścieżki. Podjęliśmy taką decyzję również dlatego, że wnioski składane przez potencjalnych adresatów konkursu SONATA i SONATA BIS były dobrej jakości, zaś poprzednie edycje SONATY cieszyły się wyjątkowo dużym zainteresowaniem – podkreśla prof. Michał Karoński, Przewodniczący Rady Narodowego Centrum Nauki.

Wraz z ogłoszeniem nowych konkursów Rada NCN wprowadziła istotne zmiany w regulaminie przyznawania środków, m.in. ograniczenia w  występowaniu z wnioskami dla kierowników, których projekty w poprzedniej edycji konkursów znalazły się wśród 20% najsłabszych. Nie będą mogli oni wystąpić z wnioskiem o  finansowanie projektu badawczego w kolejnej edycji tego samego konkursu.

– W ramach każdego z naszych konkursów otrzymujemy tysiące wniosków o finansowanie. Spora część z nich to wnioski napisane niedbale, często w ostatniej chwili. Dzięki wprowadzonym restrykcjom uda się nam oszczędzić czas i poświęcić go na ocenę naprawdę ciekawych i ważnych dla rozwoju nauki projektów. Podobne ograniczenia są stosowane przez agencje grantowe na całym świecie, m.in. przez Europejską Radę ds. Badań Naukowych (European Research Council) – mówi prof. Andrzej Jajszczyk, Dyrektor NCN.

Kolejną ważną zmianą jest ograniczenie możliwości składania wniosków przez jednego kierownika projektu. Niegdyś możliwe było składanie kilku różnych wniosków w równolegle biegnących konkursach, obecnie w konkursach ogłoszonych w tym samym dniu można występować w charakterze kierownika projektu tylko w jednym wniosku. Sposób oceny wniosków również uległ modyfikacji: ocena merytorycznej części wniosku w pierwszym etapie dokonywana będzie wyłącznie na podstawie skróconego opisu projektu badawczego. Opis ten powinien być zatem wyjątkowo uważnie sporządzony i powinien zawierać wszystkie istotne informacje, na podstawie których będzie możliwa ocena projektu.

Ogłoszone razem z SONATĄ i SONATĄ BIS konkursy OPUS i PRELUDIUM są już dobrze znane wśród polskich naukowców.

OPUS to konkurs ogólny na finansowanie wszechstronnych projektów badawczych, w tym finansowanie zakupu lub wytworzenia aparatury naukowo-badawczej niezbędnej do realizacji tych projektów. Mogą w nim brać wszyscy badacze, niezależnie od posiadanego stopnia naukowego oraz doświadczenia. Warunkiem koniecznym jest czas realizacji projektu badawczegonie dłuższy niż 36 miesięcy. Łączne środki finansowe, które przeznaczono na konkurs to 180 mln zł.

Konkurs o nazwie PRELUDIUM, na realizację którego przeznaczono środki w wysokości 30 mln zł, dotyczy finansowania ciekawych projektów badawczych, przeprowadzanych przez osoby rozpoczynające karierę naukową, które nie mają jeszcze stopnia naukowego doktora. Realizacja projektu zgłaszanego w tym konkursie nie może trwać dłużej niż 36 miesięcy, zaś zespół wykonawców projektu powinien liczyć nie więcej niż trzy osoby.

W pierwszej edycji konkursów OPUS, PRELUDIUM oraz SONATA polskim naukowcom przyznano ponad 460 mln zł.

zam. Tomasz Sznerch