Nagroda AgroBioTop, przyznawana od 2017 roku, honoruje młodych uczonych, których uznane dokonania z zakresu biotechnologii przyczyniły się do rozwoju nauk rolniczych i wnoszą̨ wybitny wkład w rozwój rolnictwa. To coroczna indywidualna nagroda pieniężna, przyznawana przez niezależną kapitułę, powołaną przez Komitet Biotechnologii PAN. Wysokość nagrody, fundowanej przez firmę Bayer, to 5 000 euro.

– Kapituła przyznała nagrodę dr hab. inż. Piotrowi Oleśkowiczowi-Popielowi, profesorowi nadzwyczajnemu z Politechniki Poznańskiej, za opracowanie przyjaznej dla środowiska nowej technologii wytwarzania biopaliw z odpadów pochodzących z produkcji serów i jogurtów – mówi prof. dr hab. Maciej Żylicz, przewodniczący kapituły nagrody AgroBioTop.

Kapituła wysoko oceniła wartość nagrodzonej pracy dla ochrony środowiska (zagospodarowanie uciążliwych odpadów) i jej zgodność z ideą gospodarki cyrkulacyjnej.

– Opracowana technologia jest jednostopniowa i oparta na wykorzystaniu jednego surowca: kwaśnej serwatki – tłumaczy prof. dr hab. Maciej Żylicz. – Polska zajmuje 4. miejsce w Europie (po Niemczech, Francji i Włoszech) w produkcji serów twarogowych. Rocznie na eksporcie serów twarogowych zarabiamy ponad 4 mld zł. Produktem ubocznym w tej produkcji jest serwatka (w skali UE – 50 mln m³). Niezagospodarowana serwatka zwykle jest po prostu odprowadzana do ścieków. Zdarza się również, że trafia ona wprost do jezior czy rzek. Może to doprowadzić do zaburzenia równowagi ekologicznej w takich akwenach wodnych. Państwa członkowskie UE zobowiązały się do zmniejszenia odpadów żywności do 30% w 2025 r. i 50% do roku 2030. Opracowana przez prof. Piotra Oleśkowicza-Popiela nowa technologia wytwarzania biopaliw z wykorzystaniem odpadów organicznych wspomaga osiągnięcie tego celu, wpływa także na zróżnicowanie źródeł pozyskiwania energii. Opracowana technologia wskazuje, że w przyszłości alternatywnym źródłem energii do ropy, gazu czy innych paliw kopalnych może być pozyskiwanie tak zwanej „zielonej energii” z odpadów organicznych.

– Nagroda AgroBioTop jest dla mnie jednym z najważniejszych wyróżnień i docenieniem kilku lat intensywnej pracy – mówi laureat tegorocznej edycji nagrody AgroBioTop, dr hab. inż. Piotr Oleśkowicz-Popiel. – Nagroda ta doskonale pokazuje multi- i interdyscyplinarność nauki. Osiągnięcia z zakresu biotechnologii i inżynierii środowiska można stosować w rolnictwie i vice versa: współczesne rolnictwo generuje wiele możliwości i wyzwań, a rozwiązania można znaleźć w różnych dziedzinach nauki.

Laureat, opisując istotę swego osiągnięcia, tłumaczy – Serwatka kwaśna to odpad z produkcji np. twarogu lub jogurtu typu greckiego. W związku z rosnącą światową popularnością tych produktów, znacząco zwiększa się ilość serwatki kwaśnej, która – niezagospodarowana – stanowi duży problem środowiskowy. Biologiczna produkcja kwasu kapronowego jest prowadzona przez grupy mikroorganizmów, które przetwarzają składniki serwatki w cenny surowiec – ten zaś może mieć szerokie zastosowanie np. jako dodatek do pasz, środek antybakteryjny, ale również jako produkt pośredni do produkcji biopaliw i innych biochemikaliów. Metodą tą w przyszłości będzie można wytwarzać również inne cenne związki chemiczne, utylizując przy tym różne odpady z przemysłu rolno-spożywczego.

– Serdecznie gratulujemy profesorowi Piotrowi Oleśkowiczowi-Popielowi otrzymania nagrody AgroBioTop – mówi Joerg Rehbein, Head of Central & Eastern Europe Crop Science, Bayer. – Dokonania profesora doskonale korespondują z pojęciem zrównoważonego rozwoju, którego globalnym propagatorem jest Bayer. Odpowiedzialność człowieka wobec środowiska i odpowiedź na problemy cywilizacyjne to dziś intensywnie dyskutowany temat, chociażby podczas Szczytu Klimatycznego ONZ COP24 w Katowicach. Prace profesora Oleśkowicza-Popiela świetnie ukazują w jak efektywny sposób nauka może odpowiadać na wyzwania przyszłości.

Dr hab. inż. Piotr Oleśkowicz-Popiel jest profesorem nadzwyczajnym w Instytucie Inżynierii Środowiska oraz prodziekanem Wydziału Budownictwa i Inżynierii Środowiska Politechniki Poznańskiej. Ma stopień doktora habilitowanego nauk technicznych w zakresie inżynierii środowiska. Zanim rozpoczął pracę na Politechnice Poznańskiej, ukończył studia magisterskie na Uniwersytecie w Aalborgu w Danii jako biotechnolog oraz obronił doktorat na Duńskim Uniwersytecie Technicznym, prowadząc badania dotyczące produkcji biopaliw dla ekologicznych gospodarstw rolnych. W ramach stażu podoktorskiego w Laboratorium Narodowym Lawrence Berkeley w Kalifornii zajmował się analizą techniczno-ekonomiczną biorafinerii. Obecnie prowadzi własną grupę badawczą, której celem jest opracowywanie nowych metod biotechnologicznych do produkcji biopaliw i biochemikaliów ze ścieków i odpadów organicznych.