Bardzo ciekawe badania uwzględniono w priorytetach EIT+ we Wrocławiu. Zespół dr hab. Ewy Marcinkowskiej będzie realizował w ramach priorytetu "Zastosowanie nowych bionanomateriałów w terapii i diagnostyce" projekt: "Identyfikacja molekularnych cech chorób związanych z dysfunkcją wybranych receptorów jądrowych i zastosowanie w diagnostyce.". Przykłady terapii celowanych to leczenie chorych na przewlekłą białaczkę szpikową inhibitorem zmutowanej kinazy bcr-abl, leczenie chorych na ostrą białaczkę promielocytarną retinoidami lub leczenie chorych na chłoniaki nieziarnicze przeciwciałami rozpoznającymi antygen CD20. Wiadomo, że niektóre komórki nowotworowe pochodzące od pacjentów z ostrymi białaczkami szpikowymi podatne są na indukcję różnicowania agonistami receptora jądrowego witaminy D (VDR), czyli analogami witaminy D. Jak dotąd nie próbowano sprecyzować jakie są molekularne cechy komórek podatnych na różnicowanie analogami witaminy D, a jakie cechy decydują o oporności. W związku z tym dotychczasowe nieliczne próby kliniczne nie przyniosły rozstrzygających rezultatów.


Badania znalazły się wśród pierwszych wybranych do priorytetów EIT+. "Na jakiej zasadzie? Podpisano umowy i zlecono wykonanie fragmentów projektów laboratoriom na uczelniach, co odbywa się na zasadzie zakupu usług badawczych - stwierdził w rozmowie z www.biotechnologia.pl prezes EIT+ prof. Mirosław Miller - w spółce zatrudnieni są studenci, doktoranci wspierający realizację tych projektów

Jak dotychczas wyniki są obiecujące. Badania zespołu wskazują na to, że podatność komórek wywodzących się z ostrych białaczek szpikowych na różnicowanie jest bardzo różna i tylko po części zależy od podtypu ostrej białaczki szpikowej. Wydaje się, że zawężenie grupy ostrych białaczek szpikowych do tych, które faktycznie są podatne na terapię analogami witaminy D radykalnie zmieni wyniki prób klinicznych. Ponadto identyfikacja molekularnych cech decydujących o podatności na terapię analogami witaminy D pozwoli na opracowanie testów diagnostycznych, a to z kolei da możliwość szybkiego i precyzyjnego kwalifikowania pacjentów do terapii celowanej. Inne podejście do określenia markerów białaczkowych będzie polegało na selekcji peptydów wiążących się do białek, które występują na powierzchni komórek ostrych białaczek szpikowych lub limfatycznych, a nie są obecne na prawidłowych leukocytach. Takie nieprawidłowo lub nadmiernie ekspresjonowane białka będą użyteczne zarówno w diagnostyce jak i w celowanej terapii. W celach diagnostycznych peptydy rozpoznające markery białaczkowe koniugowane będą z nowoczesnymi znacznikami fluorescencyjnymi, tzw. kropkami kwantowymi, co pozwoli na stosowanie takich testów w cytofluorymenrii przepływowej lub mikroskopii konfokalnej. W celach terapeutycznych peptydy będą koniugowane z lekami lub izotopami radioaktywnymi, dzięki czemu terapia zostanie ograniczona do komórek zmienionych nowotworowo.