Wśród celów wymienianych wśród priorytetów programu znaleźliśmy kilka korespondujących z naukami life-sciences, bądź po prostu zawierających się w tym obszarze badań. Uwagę przykuwają "Funkcje układu nerwowego oraz diagnostyka i leczenie chorób psychicznych, naczyniowych neurodegeneracyjnych i uzależnień." Wśród nich badania procesów neurotrasmisji, funkcji receptorów i kanałów błonowych, dróg przekaźnictwa sygnałów w komórkach układu nerwowego. Nacisk kładzie się także na nowoczesną diagnostykę tych chorób z wykorzystaniem metod molekularnych i czynnościowego obrazowania mózgu. W programie figuruje także epidemiologia opisowa, analityczna i molekularna chorób cywilizacyjnych (rozwój epidemiologii molekularnej, zwłaszcza badań nad predyspozycjami dziedzicznymi warunkującymi zwiększone ryzyko zachorowań wynikających ze specyficznych narażeń środowiskowych). Światowe tendencje w rozwoju nauki zaznaczają się także w Polsce. Poszukiwanie markerów użytecznych w diagnostyce oraz tworzenie nowych metod leczenia ma opierać się przede wszystkim na analizie genów predysponujących do zachorowań na nowotwory, choroby układu krążenia, cukrzycę i inne choroby metaboliczne, choroby psychiczne etc.; badania nad molekularną patogenezą chorób, zwłaszcza z wykorzystaniem metod analiz genomowych i proteomiki, dla zidentyfikowania markerów molekularnych użytecznych we czesnym wykrywaniu chorób, przewidywania ich przebiegu, optymalizacji terapii jak i farmakogenetyka, farmakogenomika oraz nowe molekularne metody w diagnostyce chorób infekcyjnych, typowaniu drobnoustrojów i rozpoznawaniu ich wrażliwości i oporności na leki.


Co ciekawe, choć nie zaskakujące, wśród priorytetów wymienia się medycynę regeneracyjną, w tym zastosowanie komórek macierzystych w odtwarzaniu tkanek i narządów.

Planuje się badania nad biologią komórek macierzystych pozyskiwanych z łożyska, sznura pępowinowego i krwi pępowinowej oraz z tkanek i narządów dorosłych dawców oraz nad możliwościami ich namnażania i ukierunkowanego różnicowania się poza ustrojem. Badane mają być mechanizmy wiodące do nowotworowego przekształcenia tych komórek i zmieniające ich wrażliwość na terapię jak i przedkliniczne i kliniczne próby wykorzystania przeszczepów komórek macierzystych jako alternatywa dla transplantacji tkanek i narządów.

Czy jesteśmy w stanie sprostać założeniom programu biorąc pod uwagę stan i kondycję badań nad komórkami macierzystymi w Polsce? Nie możemy pozostać w tyle - powiedział portalowi www.biotechnologia.pl dr hab. Piotr Rieske -  Medycyna regeneracyjna to duża szansa na walkę z wieloma chorobami. Komórek macierzystych bądź ich pochodnych nie da się kupić tak jak aspiryny. Medycyna regeneracyjna korzystająca z komórek macierzystych to gałąź transplantologii, wobec tego albo nauczymy się  w Polsce korzystać  z komórek macierzystych albo Polacy będą musieli jeździć za granice, aby móc korzystać z  terapii komórkowej. Jeśli w Polsce nie rozwiną się te działanie to możliwość skorzystania z  dobrodziejstwa terapii komórkowej będzie dostępna tylko dla nielicznych Polaków. Czy mamy szansę? Mamy. Niektóre technologie umożliwiające zastosowanie pochodnych komórek macierzystych powinny rozpowszechnić się bardziej niż przeszczep szpiku. Stać się tak powinno, ponieważ istnieje szansa na wykonanie przeszczepów autologicznych bez konieczności przetrzymywania biorcy w super sterylnych warunkach. Reprogramowania, które daje szansę przeobrazić fibroblasty we wszechstronne komórki macierzyste można uczyć studentów w ramach ćwiczeń z biotechnologii! Poza tym istnieje wiele rodzajów komórek macierzystych dorosłych i jest nie do pomyślenia abyśmy korzystali tak jak do tej pory tylko z komórek macierzystych szpiku.

Co to oznacza w świetle rozowju badań nad komórkami macierzystymi na świecie? Oznacza to, iż pomimo tego, że jesteśmy opóźnieni mamy szansę na to, że zaistnieją polskie placówki zajmujące się terapią regeneracyjną. Wiem, że to nie będzie łatwe, bo na co dzień spotykam się z przesadnym sceptycyzmem a nawet pobłażaniem czy niechęcią. Ale warto walczyć. Poza tym komuś, kto raz zrobił coś, co inni wyśmiewali a tak było w przypadku, próby przeprowadzenia fibroblastów w komórki macierzyste w której brałem udział (2005 Differentiation) łatwiej jest radzić sobie z takimi trudnościami. Ważne aby wybierać te technologię, które są zgodne z normami etycznymi. - twierdzi dr Rieske



Dr. Piotr Rieske zajmuje sie problemami związanymi z terapia komórkowa od 1999 roku. W latach 1999 -2000 przebywał na Uniwersytecie Hahnemmana (Philadelphia USA), gdzie prowadził badania nad hematopoezą.

W latach 2001-2003 kierownik Pracowni Biologii Molekularnej w Zakładzie Patologii Molekularnej i Neuropatologii UM w Łodzi. W zakładzie tym uczestniczył w badaniach zmierzających do wyjaśnienia genetycznego podłoża chorób neurodegeneracyjnych i chorób nowotworowych ośrodkowego układu nerwowego. W latach 2003-2005 przebywał ponownie w Filadelfii badając nerwowe komórki macierzyste. W tym samym czasie dr Rieske zajmował się plastycznością komórek fibroblastycznych transróznicując je do komórek o cechach komórek nerwowych. Po powrocie z USA w 2005 roku został ponownie kierownikiem Pracowni Biologii Molekularnej w Zakładzie Patologii Molekularnej na UM w Łodzi, gdzie prowadzi badania nad nowotworowymi komórkami macierzystymi i nerwowymi komórkami macierzystymi. Celther Polska, firma dr. Piotra Rieske - ma zamiar rozwijać innowacyjne terapie w leczeniu m.in. cukrzycy i choroby Parkinsona. Spółka zamierza wprowadzić na farmaceutyczny rynek europejski pochodne komórek macierzystych. Jest to działalność w tym zakresie zupełnie innowacyjna, badania będą musiały potrwać co najmniej kilka lat, jednak terapia wydaje się być obiecująca. Na pierwszy ogień pójdą takie choroby jak: cukrzyca i choroba Parkinsona, ale nie wykluczone, że w przyszłości uda się także objąć planem badawczym także inne choroby. Metoda terapeutyczna proponowana przez firmę Celther Polska wykorzystuje różne strategie fizjologiczne i biotechnologiczne, które na obecną chwilę wydaję się być najskuteczniejsze, a co najistotniejsze nie wymagają stosowania embrionalnych komórek macierzystych, których użycie budzi liczne kontrowersje.


Materiały MNiSW


Krajowy Program Badań Naukowych i Prac Rozwojowych.