Zarówno w medycynie jak i w badaniach prowadzonych na zwierzętach, opierających się na wykrywaniu zmian nukleotydów w sekwencji DNA, istotne jest aby nie doszło do kontaminacji materiału biologicznego. Kontaminacja jest to proces, który polega na niekontrolowanym wymieszaniu różnych składników tworząc nową całość, w konsekwencji dochodzi do zanieczyszczenia próby, a tym samy do sfałszowania wyniku badania. Do zjawiska tego może dojść w momencie pobierania i zabezpieczania materiału, a także w trakcie badań laboratoryjnych przy użyciu sprzętu o niskiej jakości. Źródłem kontaminacji może być środowisko, narzędzia do pobierania próbek, pojemniki do ich przechowywania, odczynniki, patogeny, osoby nieodpowiednio postępujący ze sprzętem laboratoryjnym, poprzez niekontrolowane połączenie materiałów z różnych próbek.

probówki do PCR z płaskim wieczkiem

W celu zapobiegnięcia temu procesowi zalecane jest stosowanie końcówek do pipet z wyspecjalizowanym filtrem, uniemożliwiającym między innymi fuzję materiału biologicznego. Dzięki owemu filtrowi pipeta nie zaciąga do wnętrza materiału biologicznego oraz składników mieszaniny reakcyjnej, co zapobiega zanieczyszczeniu oraz zafałszowaniu kolejnych prób. Wymieniony wyżej produkt jest niedrogi oraz dostępny w firmie SciencePlast. Firma ta jest dystrybutorem końcówek, które są kompatybilne z różnymi rodzajami pipet używanymi powszechnie w polskich laboratoriach. Końcówki posiadają podwyższoną przejrzystość, co daje możliwość wizualnego kontrolowania zaciąganej cieczy, oraz zabezpiecza przed, wcześniej opisanym, negatywnym zjawiskiem wewnętrznego zanieczyszczenia pipety. Wspomniany wbudowany filtr jest hydrofobowy, zapobiega nie tylko kontaminacji, ale również nie przepuszcza areozoli. Dzięki tej zalecie pipeta po użyciu końcówek tego typu pozostaje sterylna i nie jest konieczne poddawanie jej procesowi ponownego autoklawowania przed wykonaniem kolejnych analiz. Stanowi to niezwykle pozytywny aspekt, ważny w trakcie prowadzonych badań laboratoryjnych, ponieważ pozwala na znaczną oszczędność cennego czasu. Dostępne końcówki są sterylne, wolne od nukleaz, gotowe do użytku, a także niejałowe, do sterylizacji we własnym zakresie.

Dalszym istotnym etapem w diagnostyce molekularnej, po otrzymaniu prób o wysokiej jakości i nienagannej czystości, jest proces amplifikacji określonego fragmentu DNA, który poddawany jest szczegółowej analizie. Kopiowanie specyficznych odcinków genów odbywa się za pomocą metody PCR (ang. Polymerase Chain Reaction). Reakcja łańcuchowa polimerazy (PCR) należy do najważniejszych metod badawczych biologii molekularnej. Metoda została opracowana w 1987r. przez grupę naukowców z USA. Po wstępnej denaturacji składa się z trzech kolejnych etapów, zazwyczaj z trzydziestokrotnym powtórzeniem w celu namnożenia ogromnych ilości fragmentu genu. Służy do powielania określonych fragmentów DNA. Przez wykorzystanie w reakcji specjalnie zaprojektowanych oligonukleotydów może być także wykorzystana do wykrywania polimorfizmów o charakterze insercyjno-delecyjnym, które to z kolei mogą służyć jako markery genetyczne między innymi wykorzystywane w selekcji zwierząt hodowlanych.

uniwersalne końcówki do pipet automatycznych

W reakcji tej najistotniejszą rolę odgrywa temperatura oraz czas. Między poszczególnymi etapami temperatura waha się od 95 do 50ºC, różnica w zależności od genu niekiedy wynosi od 20 do 40ºC. Istotne znaczenie ma tutaj czas w jakim temperatura wzrośnie bądź zmaleje. W celu utrzymania temperatury na odpowiednim poziomie oraz zapewnienia szybkiej jej zmiany, najlepszym rozwiązaniem jest stosowanie ultra przezroczystych, cienkościennych PCR-ówek. Ułatwiają one wspomniany błyskawiczny transfer temperatury.

Tego typu asortyment również zapewnia firma SciencePlast, którego dodatkowym atutem jest szczelność. Właściwość ta ma niebagatelne znaczenie podczas wykonywania metody PCR, ponieważ podczas przebiegu etapu o blisko  100-stopniowej temperaturze może dojść do wyparowania mieszaniny reakcyjnej. Ponadto w przypadku produktów o niewystarczającej szczelności diagnosta/laborant zmuszony jest niejednokrotnie do powtórzenia badania.

Przytoczona wcześniej selekcja wspomagana markerami genetycznymi daje możliwości prognozowania cech użytkowych już w młodym wieku zwierzęcia. Dobór osobników uwzględnia identyfikację polimorficznych form genów kojarzonych zwierząt. W przypadku doskonalenia cech produkcyjnych, najistotniejsze są te geny i ich metabolity, których działanie ujawnia się w rożnych tkankach. Selekcja oparta o zmiany na poziomie DNA może być przeprowadzona tylko wtedy, gdy diagnosta jest absolutnie pewien, iż nie doszło do kontaminacji ani zafałszowań na dalszym etapie badań. W ogromnej mierze zależy to od jakości drobnego sprzętu laboratoryjnego, którego wysoką jakość niewątpliwie zapewnia firma SciencePlast.

                                                                                                                               Artur Mazurowski