Od swojego powstania szczepionki DNA są postrzeganie jako potencjalna metoda indukowania immunogenności, przy minimalnych skutkach ubocznych. Nie tylko są one wysoce efektywne i nie powodują niebezpieczeństwa infekcji po podaniu, ale mogą również stymulować zarówno silną humoralną jak i komórkową odpowiedź organizmu. Z racji tej są techniką faworyzowaną w stosunku do szczepionek konwencjonalnych i cały czas prowadzone są badania, służące lepszemu poznaniu mechanizmu ich działania. W zestawieniu z konwencjonalnymi szczepionkami, które oparte są na mechanizmie immunologicznym pobudzający komponenty adjuwanta, szczepionki DNA składają się jedynie z plazmidu DNA. Istnieje jednak element, który stymuluję immunogenność, pełniący rolę adjuwanta i czyniący tego typu szczepionki skutecznymi. Ishii i współpracownicy odkryli, że TBK1 (TANK-binding kinase 1) pośredniczy w adjuwancji powodowanej przez szczepionki DNA i efekt ten jest niezależny od ścieżki przekaźnikowej TLR (Toll-like receptor). Zasugerowali, że motywy CpG DNA, które są ligandami TLR9, w plazmidzie DNA, mogą funkcjonować jako „wbudowane adjuwanty”, podobnie jak w efekcie działania innego ligandu TLR w konwencjonalnych szczepionkach. Niemniej jednak zgromadzone dowody, również w tej publikacji, potwierdzają fakt, że myszy z deficytem TLR9 mogą uzyskiwać taką samą efektywność odpowiedzi, podczas zastosowania szczepionki DNA, co szczepy dzikie. Wskazuje to, że odpowiedzialny za to zjawisko musi być inny szlak przekaźnictwa jak zależny od TLR. W dodatku ostatnie doniesienia pokazują, że dwuniciowe fragmenty DNA stymulują wrodzoną odporność komórkową do produkcji interferonu typu I (IFN). Dane sugerują, że struktura dwuniciowa w DNA szczepionkach może wzmacniać ich odpowiedz immunologiczną. W publikacji autorzy pokazali, że po pierwsze przekaźnictwo przez IFN I jest niezbędne dla indukcji immunogenności DNA szczepionki oraz w przeciwieństwie do odpowiedników szczepów dzikich, myszy które nie posiadały przkaźnictwa IFN I nie mogły uzyskać silnej stymulacji limfocytów T i B w odpowiedzi na różne antygeny po immunizacji ze zgodną szczepionką DNA. Pomimo, że element rozpoznający dwuniciowy DNA nie jest poznany, dane sugerują, że TBK1 funkcjonuje jako kluczowa molekuła w szczepionkach DNA indukujących immunogenność. W przyszłości może to okazać się użyteczne w celu determinacji, czy aktywacji szlaku sygnalnego podległego TBK1, mogącego także stymulować immunogenność innych szczepionek.


Ishii, K. J. et al. TANK-binding kinase-1 delineates innate and adaptive immune responses to DNA vaccines. Nature 451, 725–729 (2008). Marta Tufet; Signal