Biotechnologia.pl
łączymy wszystkie strony biobiznesu
Jak bardzo rośliny mogą być plastyczne?
Plastyczność fenotypowa oznacza możliwość wykreowania kilku fenotypów z jednego genotypu (z kompletu genów). Są to alternatywy, które powstają w zależności od warunków środowiskowych. Jest to kluczowy element adaptacji do zmieniających się warunków zewnętrznych.

Przejawy plastyczności fenotypowej odnotowano u roślin, zwierząt, owadów, ryb, bezkręgowców, gadów, płazów oraz niektórych ssaków. Rośliny jako organizmy osiadłe musiały w toku ewolucji wykształcić odpowiedzi, które pomogą im przystosować się do środowiska i zmian, jakie w nim zachodzą. Są to modyfikacje nie tylko morfologiczne, widoczne gołym okiem (np. zmiana pokroju rośliny), ale także funkcjonalne (np. zmiana wzorca alokacji biomasy w różnych tkankach organizmu).

Wyróżniamy 3 modele podstaw plastyczności fenotypowej. Pierwszym z nim jest model naddominacji, który zakłada, że plastyczność jest funkcją homozygotyczności. Ilość zmian fenotypu jest malejącą funkcją heterozygotycznych loci. Według niego heterozygoty cechują się większym dostosowaniem.

Drugim z nich jest model plejotropii zakładający, że plastyczność fenotypowa jest funkcją zróżnicowanej ekspresji tego samego genu w zmieniających się warunkach środowiska. W rezultacie mutacja tego genu uwidoczni się w modyfikacji więcej niż jednej cechy.

Ostatni z modeli – epistazy – mówi o tym, że wspomniane zjawisko jest wywoływane przez odpowiednie geny, które determinują wielkość odpowiedzi w wyniku działania środowiska. Współdziałają one z genami determinującymi ekspresję cechy.

W odniesieniu do roślin człowiek pragnie, aby nie reagowały one na przejściowe zmiany w środowisku. Byłoby to korzystne z punktu widzenia produkcji biomasy. Przykładowo, roślina, która zaobserwuje, że zmniejsza się ilość wody w otoczeniu, ogranicza wzrost. Może być to przyczyna strat w gospodarce. Z tego względu przejściowe susze są problemem dla rolników. W ciągu sezonu wegetacyjnego mogą zmniejszyć plony nawet o 70 %. Z tego względu umiejętność manipulacji plastycznością fenotypową roślin byłaby rozwiązaniem niektórych problemów gospodarczych.

KOMENTARZE
news

<Styczeń 2025>

pnwtśrczptsbnd
30
31
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
1
2
Newsletter