Obecnie mało która osoba może z dumą powiedzieć, że nie jest na nic uczulona. Reakcja alergiczna powstaje na skutek współdziałania różnych elementów układu odpornościowego.

W mechanizmie obronnym  rolę przekaźnika sterującego całym procesem odgrywa immunoglobulina E (IgE). Kiedy organizm po raz pierwszy ma kontakt z alergenem, limfocyty B, we współpracy z limfocytami T wytwarzają swoiste przeciwciała klasy IgE. Przeciwciała te posiadają dwa końce do przyłączania alergenu, z których jeden wiąże się z komórkami tucznymi. Podczas każdego kolejnego kontaktu z alergenem następuje rozpad tego połączenia i uwolnienie substancji organicznych takich jak na przykład histamina, co skutkuje powstaniem stanu zapalnego.

Czym w takim razie jest immunoterapia? Mówiąc w skrócie jest to wpływanie na układ odpornościowy powodujące jego modyfikacje. W przypadku „odczulania”  mówi się o immunostymulacji, która naturalnie przebiega podczas kontaktu układu odpornościowego z patogenami jakimi są bakterie, wirusy i grzyby. Podczas immunoterapii efekt modyfikacji stara się uzyskać przez wprowadzanie do organizmu pacjenta alergenów, których odpowiednia ilość ma wywołać odpowiedź immunologiczną i uodpornienie na podane antygeny.

Lekarz prowadzący alergika musi zlecić testy skórne w celu wyznaczenia konkretnych alergenów, dla których próbą odniesienia będzie odczyn uzyskany z kropli histaminy. Na polecenie Lekarza Chorób Płuc i Alergii, lekarz pierwszego kontaktu powinien wydać zaświadczenie dotyczące ogólnego stanu zdrowia pacjenta. Przeciwwskazaniami do przeprowadzenia immunoterapii są między innymi choroby autoimmunologiczne, choroby tkanki łącznej, choroby układu krążenia (nadciśnienie tętnicze, choroba wieńcowa) oraz nowotwory. Istnieją również przeciwwskazania czasowe, do których zalicza się zakażenia bakteryjne oraz wirusowe. Szczególną ostrożność należy również zachować w przypadku pacjentów z astmą oskrzelową.

Bez względu na to czy odczulanie prowadzone będzie sezonowo czy całorocznie dzieli się je na dwa etapy. W pierwszym etapie szczepienia odbywają się co tydzień ewentualnie co dwa tygodnie. Tak częste dostarczanie alergenu do organizmu prowadzi do uzyskania konkretnego jego stężenia we krwi. Następnie szczepienia prowadzi się co cztery do sześciu tygodni i jest to tak zwany etap podtrzymania. Pacjent musi pamiętać, że w dniu iniekcji powinien unikać wzmożonego wysiłku fizycznego. Nie powinien też spożywać pokarmów bogatych w histaminę oraz aminy biogenne takich jak żółty ser, jaja, wędliny, niektóre ryby, kakao, czekolada, warzywa i owoce konserwowe, kapusta kiszona, pomidor, truskawki, kawa a także alkohol.

Czy immunoterapia zawsze jest skuteczna? Odpowiedź jest bardzo prosta- nie. Pacjent nie może spodziewać się stu procentowego uzdrowienia. Są osoby, u których stosowanie immunoterapii nie przynosi pożądanych efektów. Zawsze jednak warto próbować aby poczuć ulgę w nowym sezonie uczuleniowym.

Marta Kikowska

Źródła:

1. Ulotka informacyjna opracowana na podstawie standardów Europejskich Akademii Alergologii i Immunologii Klinicznej (Allergy, 1993, Vol. 48, Suppl.14)
2. Kronika medycyny, pod. red. Marian B. Michalik, Warszawa, wydawnictwo „Kronika”, 1994, ISBN 83-86079-01-0
3. http://alergie.mp.pl
4. http://www.alergomed.pl/immunoterapia.php