Dr inż. Joanna Kinasiewicz, współorganizatorka konferencji, wyjaśnia, że tegoroczna konferencja to nie tylko wykłady – pierwszego dnia odbyły się również warsztaty „Design Thinking”, a biorąc udział w Sesji Specjalnej „Od pomysłu do przemysłu”, można było poszerzyć wiedzę na temat komercjalizacji i transferu technologii. Podczas konferencji w specjalnej sesji autorzy najlepszych prac magisterskich, wyłonionych w konkursie organizowanym przez Polskie Towarzystwo Inżynierii Biomedycznej, mieli okazję prezentacji wyników badań naukowych.

Ponadto zorganizowano otwartą sesję popularno-naukową dostępną dla wszystkich zainteresowanych medycyną regeneracyjną. Sesja zgromadziła wielu słuchaczy, nie tylko zarejestrowanych uczestników konferencji, ale także tych, którzy dowiedzieli się o możliwości uczestniczenia w sesji. Sesja otwarta została zainicjowana przez Komisję ds. popularyzacji nauki Komitetu Biocybernetyki i Inżynierii Biomedycznej PAN. W piątkowym spotkaniu wzięli udział m.in. licealiści z warszawskich szkół. Prowadząca sesję dr hab. inż. Dorota G. Pijanowska nawiązała do rozległości tematyki związanej z medycyną regeneracyjną, która łączy różne obszary nauki: biologię, inżynierię materiałową i medycynę, reprezentowane przez zaproszonych prelegentów.

Podczas sesji wypowiadali się tak znakomici eskperci w dziedzinie jak prof. dr hab. n. med. Leonora Bużańska, wspaniały naukowiec, który „wie wszystko na temat możliwości regeneracyjnych komórki”. Towarzyszyli jej prof. dr hab. Małgorzata Lewandowska-Szumieł z Laboratorium Inżynierii Tkankowej WUM, prof. dr hab. n. med. Janusz Komender, były kierownik Zakładu Transplantologii i Centralnego Banku Tkanek i były Minister Zdrowia i Opieki Społecznej w latach 1987-1988 oraz prof. dr hab. med. Jerzy Janecki, wybitny naukowiec IBIB PAN.

Sesja rozpoczęła się bardzo przejrzystym i przystępnym przeglądem zagadnienia komórek macierzystych przedstawionym przez prof. Leonorę Bużańską. Najważniejszym wnioskiem, jaki można było wynieść z jej wystąpienia to, że główne działanie komórek macierzystych w medycynie regeneracyjnej polega tzw. działaniu adiuwacyjnym. Oznacza to, że np. mezenchymalne komórki macierzyste podane systemowo do krwi wydzielają substancje wspomagające aktywność innych endogennych komórek. Rzadko mamy do czynienia z działaniem rekonstrukcyjnym, na którym tak naprawdę by nam zależało, ale działanie adiuwacyjne jest także skuteczne. Szczególną uwagę zwróciła tutaj prof. Bużańska na obiecujące wiele terapie komórkami macierzystymi – należy podchodzić do nich z dużą dozą ostrożności.

 

- Tkanki w języku inżynierii materiałowej nazywamy polimerami – tak o różnorodności materiałów stosowanych w rekonstrukcji tkanek mówiła prof. Małgorzata Lewandowska-Szumieł.

Jest wiele dostępnych metod rekonstrukcji i regeneracji tkanek, ale potrzeby kliniczne przekraczają możliwości banków tkanek. Wymagania serologiczne są bardzo surowe, a przeszczepy autogenne (biorca tkanki jest jednocześnie jej dawcą) są problematyczne z uwagi na niską jakość tkanki oraz dolegliwości występujące po przeszczepie. W przypadku materiałów inżynierskich nie ma takich ograniczeń. Inżynieria tkankowa polega na pobraniu bardzo małej ilości materiału biologicznego bądź od pacjenta, bądź od dawcy, wyizolowanie komórek oraz ich hodowla pozautrojowa na rusztowaniu (tzw. scaffold). W ten sposób powstaje Tissue Engineered Product – produkt inżynierii tkankowej (TEP). Ewolucja biomateriałów zmierza obecnie od substytucji do regeneracji tkanek. A co będzie dalej? Prof. Lewandowska-Szumieł zwróciła szczególną uwagę na słowo INŻYNIERIA i zakończyła swoje wystąpienie bardzo słusznym cytatem autorstwa Theodore von Kármán:

 

- Naukowcy opisują rzeczywistość, a inżynierowie ją tworzą. (The scientist describes what is; the engineer creates what never was).

Prof. Janusz Komender w swojej przemowie zauważył, że rola banków tkanek nie jest już taka oczywista. Swoje wystąpienie zaczął od krótkiej historii przeszczepów. Przepisy prawa regulujące banki tkanek są obfite i zawiłe. Regulują je Dyrektywa UE, ustawy wraz z rozporządzeniami, zarządzenia, statuty i regulaminy placówek, Kodeks Etyki Lekarskiej oraz stanowiska i normy opracowywane przez organizacje. Według statystyk., przeszczepienia kości w 92% kończą się wyleczeniem lub znaczną poprawą, w 70% powrotem do pracy fizycznej a ponad 50% operowanych to dzieci i młodzież. Na koniec profesor dodał:

- Cieszy współpraca lekarzy z inżynierami, bowiem to daje nadzieję na przyszłość.

Sesja zakończyła się niezwykłym wystąpieniem prof. Jerzego Janeckiego, który w ciekawy sposób przedstawił zagadnienie wieku emerytalnego. Wykład wzbudził wiele emocji nie tylko z uwagi na ciekawe podejście do tematu, ale także ze względu na liczne anegdoty sytuacyjne prelegenta. Prof. Janicki prezentując wyniki zebrane z laboratoriów diagnostycznych w Polsce dotyczących podstawowych analitów krwi (hemoglobiny, białka całkowitego, glukozy oraz cholesterolu) próbował odpowiedzieć na pytanie czy 67 rok życia jako wiek emerytalny ma odzwierciedlenie w biologii. - Prawodawcom udało się ustalić wartość rozsądną.

- Czytając ustawę, nie znajduję w niej ani słowa uzasadnienia dlaczego wybrano akurat taki wiek, a jednak trafili – podsumował prof. Janecki, na co sala zareagowała oklaskami.

Jednak obawy prof. Janeckiego dotyczą zbyt wielkiej różnicy między silnymi i słabymi Polakami. Jego zdaniem, jedynym rozwiązaniem jest dostosowanie wieku emerytalnego do indywidualnego człowieka.

Krajowa Konferencja Biocybernetyki i Inżynierii Biomedycznej to ogólnokrajowe, cykliczne wydarzenie naukowe, zainicjowane przez Komitet Biocybernetyki i Inżynierii Biomedycznej PAN. Odbywa się co 2 lata, nieprzerwanie od 1976 r. Tegoroczna Konferencja była połączona z uroczystymi obchodami 40-lecia istnienia IBIB PAN. Zarejestrowało się na nią 253 uczestników, w tym 11 laureatów konkursu na najlepszą pracę magisterską w dziedzinie inżynierii biomedycznej w ostatnich dwóch latach, przyjęto 71 referatów do recenzji oraz przedstawiono 126 prezentacji plakatowych.

Aleksandra Kowalczyk