Fot. Sir Peter Ratcliffe na UW, źródło: M. Kaźmierczak/UW

Peter Ratcliffe, William G. Kaelin Jr. oraz Gregg L. Semenza zostali uhonorowani Nagrodą Nobla za odkrycie procesów wyczuwania przez komórki stężenia tlenu w środowisku i adaptowania się do zmian. Dzięki rezultatom badań nagrodzonych badaczy powstały nowe metody leczenia wielu chorób, w tym nowotworów oraz anemii – od wysokości stężenia tlenu w komórkach zależy bowiem gospodarka żelazem w organizmie. Odkrycia noblistów mają również kluczowe znaczenie m.in. dla osób z przewlekłą niewydolnością nerek, które często cierpią na niedokrwistość oraz pacjentów z chorobami układu krążenia.

Pierwszego dnia wizyty Peter Ratcliffe poprowadził na Uniwersytecie Warszawskim otwarty dla szerokiej publiczności wykład „Understanding cellular oxygen sensing mechanisms: adventures of a physician in discovery science”, którego na żywo wysłuchało kilkuset studentów. Szansę na bliższe poznanie noblisty mieli również uczniowie z polskich szkół średnich. Ratcliffe wyjaśniał licealistom, dlaczego zdecydował się wkroczyć na naukową ścieżkę oraz jak ważna w pracy jest pasja. – Wbrew obiegowym opiniom, naukowcy są często osobami nieracjonalnymi, ponieważ napędza ich pasja, mają odwagę zadawać pytania, które inni mogą uważać za niemądre. To, co udało nam się osiągnąć, nasze odkrycia, wynikają przede wszystkim z pasji do sprawdzania i odkrywania nowych rzeczy. Oczywiście wykształcenie i umiejętności praktyczne są ważne, ale nic nie zastąpi wewnętrznej chęci i motywacji oraz zdolności do niezważania na osoby, które mówią, że się nie uda. Po prostu podążajcie za swoją pasją – powiedział noblista podczas spotkania.

O swoich codziennych wyzwaniach badawczych i tym, z czym tak naprawdę wiąże się regularna praca w laboratorium i co przede wszystkim oznacza być naukowcem we współczesnym świecie Ratcliffe opowiedział na specjalnym spotkaniu pt. „The Life of a Scientist – Reality Check” z doktorantami oraz młodymi badaczami z Uniwersytetu Warszawskiego. – Promocja badań naukowych, a także intensyfikacja współpracy międzynarodowej wpisują się w misję naszej uczelni, której fundamentem i istotą działania są jedność nauki i nauczania. Szczególnie ważny jest dla nas również fakt, że laureat jest nie tylko biologiem, ale również wybitnym lekarzem. Warto w tym miejscu podkreślić, że w tym roku, po 70 latach przerwy, na UW wraca medycyna. Naszym celem jest połączenie badań naukowych z działaniem praktycznym na rzecz społeczeństwa, a także wykorzystanie wyników badań w najnowocześniejszych metodach leczenia oraz edukacji przyszłych lekarzy – podkreślał prof. Alojzy Nowak, rektor Uniwersytetu Warszawskiego. 

Peter Ratcliffe odwiedził również kampus Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, gdzie wygłosił wykład pt. „Molecular insights into the sensing of oxygen”. – Spotkanie z kimś, kto dokonał tak przełomowych odkryć w obszarze medycyny, jest zawsze bardzo inspirujące dla naszych studentów i pracowników. To jest ważne, żeby wiedzieć, że za każdym odkryciem stoi człowiek lub zespół ludzi, a także jak do tego odkrycia doszło. Jako naukowcy, jako badacze nie działamy osobno – żaden wynalazek, żadna przełomowa innowacja nie powstaje w próżni – czerpanie z doświadczeń innych naukowców, a przede wszystkim wspieranie się ich praktycznymi radamI są bardzo istotne – akcentował prof. dr hab. Michał Jerzy Zasada, rektor Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie.

Partnerem programu Nobel Prize Inspiration Initiative, w ramach którego laureat tej prestiżowej nagrody już po raz trzeci spotkał się ze studentami i środowiskiem naukowym z Polski, jest AstraZeneca. – W AstraZeneca podążamy za nauką – to najnowsze wyniki badań naukowych wyznaczają kierunki naszych działań, a my przekładamy je na rozwiązania terapeutyczne, które oferujemy pacjentom na całym świecie. Dlatego jesteśmy niezwykle dumni, że możemy uczestniczyć w tak ważnym i inspirującym projekcie – mówiła Barbara Kozierkiewicz, wiceprezes zarządu i dyrektor globalnych systemów klinicznych. Na kluczowe znaczenie, jakie ma dla firmy współpraca biznesu z uczelniami, zwracała również uwagę Karolina Tkaczuk, senior director, innovation and academic alliance: – W Polsce jako AstraZeneca działamy wspólnie z wieloma uczelniami i jesteśmy otwarci na budowanie kolejnych partnerstw. Wierzymy, że to w potencjale wielostronnych działań tkwi rozwój innowacji prozdrowotnych, ponieważ innowacje nie powstają w odosobnieniu. Takie działania, jak Nobel Prize Inspiration Initiative, pozwalają inspirować nowe pokolenia zarówno naukowców, jak i studentów, co mamy nadzieję przełoży się na pielęgnowanie ich kreatywności i da dodatkową dawkę motywacji do dalszego rozwoju. 

Przy współudziale koła naukowego zrzeszającego studentów medycyny dla kilkudziesięciu wybranych studentów z uczelni z całego kraju w siedzibie AstraZeneca został również zorganizowany lunch z noblistą, podczas którego młodzi naukowcy mogli w mniej formalnej atmosferze wypytać brytyjskiego badacza o wszystkie nurtujące ich kwestie. Nobel Prize Inspiration Initiative to globalny program mający umożliwić laureatom Nagrody Nobla dzielenie się inspirującymi historiami i spostrzeżeniami ze środowiskami badawczym, naukowym i uniwersyteckim na całym świecie.