Cieszący się złą reputacją wirus przeziębienia może być nowym sojusznikiem w walce  z nowotworami. Grupa naukowców z Salk Institute for Biological Studies odkryła małe białko produkowane przez  te wirusy, które blokuje całą maszynerię komórkową zaangażowaną w rozwój, replikację i postęp choroby nowotworowej.   

Odkrycia opublikowane 11 października br. w Cell pokazują nową drogę dla rozwoju terapii nowotworowych poprzez naśladowanie strategii stosowanych przez wirusy. Białko, o którym mowa to E4-ORF3. Naukowcy odkryli, że ma ono niezwykłe właściwości i jak na razie dotychczas wcześniej nikt się z takim rodzajem cząsteczkowej broni nie spotkał. E4-ORF3 inaktywuje p53, umożliwiając tym samym replikację adenowirusa w zakażonych komórkach człowieka, aby przejść niezauważone. Strategia ta dotyczy również ludzkich komórek nowotworowych. Białko kodowane przez gen p53 (słynny "strażnik genomu") bierze udział i w hamowaniu podziałów uszkodzonych komórek, jak i w uruchamianiu programu samobójczej śmierci. Chroniąc to co najważniejsze – genom.

Naukowcom udało się określić budowę tej cząsteczkowej broni. Stwierdzono, że w dalszej kolejności białka te wiążą się  w długie łańcuchy (polimery), tworząc trójwymiarową sieć wewnątrz jądra komórkowego, która umożliwia przechwytywanie i inaktywacje różnych supresorowych kompleksów białkowych, które biorą udział w procesie nowotworzenia. „To nie przypomina działania żadnych znanych białek, które tworzą polimery lub funkcjonują w komórkowych szlakach supresorowych nowotworów. Większość komórkowych polimerów i włókien tworzy jednolite, sztywne łańcuchy. Jednak E4-ORF3 działa jak szwajcarski scyzoryk, to białko wszechstronne. Posiada zdolność tworzenia rozmaitych kształtów i rozmiarów, potrafi przechwycić i wyłączyć obronę komórki gospodarza.” podsumowuje  Horng Ou, jeden z autorów tych zaskakujących badań.

Odkrycie to niesie nadzieję, jeśli chodzi o rozwój skutecznej terapii nowotworowej. Być może właśnie białka E4-ORF3 staną się głównym składnikiem większości leków, dzięki swojej zdolności do niszczenia guza poprzez wiązanie i inaktywację dużych, złożonych składników komórkowych odpowiedzialnych za progresję guza. Miejmy nadzieję, że w przyszłości będzie możliwe zastosowanie zmodyfikowanych wirusów przeziębienia, których inwazja będzie dotyczyć wyłącznie komórek rakowych, a uwolnione dodatkowe kopie wirusa będą wyszukiwać i zabijać pozostałe komórki nowotworowe w całym ciele pacjenta, eliminując przerzuty.

Monika Marek-Swędzioł

Źródło: Horng D. Ou, Witek Kwiatkowski, Thomas J. Deerinck, Andrew Noske, Katie Y. Blain, Hannah S. Land, Conrado Soria, Colin J. Powers, Andrew P. May, Xiaokun Shu, Roger Y. Tsien, James A.J. Fitzpatrick, Jeff A. Long, Mark H. Ellisman, Senyon Choe, Clodagh C. O'Shea. A Structural Basis for the Assembly and Functions of a Viral Polymer that Inactivates Multiple Tumor Suppressors. Cell, 2012