Mózg wciąż zaskakuje

Mózg to jeden z najbardziej fascynujących narządów ludzkiego organizmu. Pomimo intensywnych badań, niektóre mechanizmy oraz zdolności tego narządu wciąż pozostają dla nas zagadką. Teoria o tym, że wszystkie połączenia nerwowe w mózgu wytwarzają się niedługo po urodzeniu, a następnie, wraz z wiekiem sukcesywnie są przez nas tracone wciąż dominuje w opinii publicznej. Naukowcy nie są tego jednak tacy pewni.

Niedawno, na łamach czołowych czasopism – "Nature" i "Cell Stem Cell" – opublikowano dwa artykuły, w których naukowcy przedstawiali wyniki swoich badań z zakresu neurogenezy, czyli procesu powstawania nowych neuronów. O ile znaczne zainteresowanie tym tematem nie dziwi, tak zaskakujący jest fakt, że badania przyniosły całkowicie sprzeczne ze sobą odpowiedzi na to samo pytanie.

Jedna metoda, różne wyniki

Artykuły zostały opublikowane niecały miesiąc po sobie, a zespoły prowadzące badania były ze sobą niezwiązane. Pierwszy artykuł autorstwa Arturo Alverez-Buylla i Shawn Sorrells z University of California w San Francisco, został opublikowany 15 marca w "Nature". Autorzy stwierdzili, że proces neurogenezy u dorosłych zdarza się bardzo rzadko, o ile w ogóle występuje. Druga praca, autorstwa Maury Boldrini i René Hen z Columbia University, została opublikowana na początku kwietnia w "Cell Stem Cell" i wyciągnięto w niej wnioski, że neurogeneza utrzymuje się przez dorosłość w zasadniczo niezmienionym tempie.

Co ciekawe, oba zespoły podeszły do tematu w podobny sposób. Przeprowadzili oni badania na mózgach, dokładnie hipokampach osób, które zmarły niespodziewanie. Autorzy wybarwili preparaty przy użyciu przeciwciał z dołączonymi fluorochromami. Przeciwciała wykrywały białka DCX i PSA-NCAM, które są charakterystyczne dla nowo powstałych neuronów. Tym sposobem, autorzy artykułu z "Cell..." wykryli badane białka nawet w hipokampach osób w podeszłym wieku (79 lat), natomiast autorzy pracy opublikowanej w "Nature" ogłosili, że najstarszy mózg, w którym zostały one wykryte należał do trzynastolatka.

Skąd te różnice?

Po dokładnej analizie obu artykułów dziennikarze z "The Economist" stwierdzili, że jedynym wytłumaczeniem tych sprzeczności jest fakt, że w pracy z "Nature" porównywano hipokampy osób, które zostały pobrane i zbadane do 48 godzin po śmierci. Autorzy pracy z "Cell..." skrócili ten czas do 26 godzin. Jak pokazały wcześniejsze badania białko DCX jest bardzo niestabilne i może ulegać degradacji już kilka godzin po śmierci.

Aby rozwiać wszelkie wątpliwości, należałoby powtórzyć badanie w jak najkrótszym czasie od śmierci pacjenta do zbadania jego mózgu. Wyniki takich badań byłyby najbardziej wiarygodne i pozwoliłyby odpowiedzieć na pytanie o zdolności regeneracyjne mózgów dorosłych osobników.