Prawie 80% zaszczepionych

Brodawczak ludzki to niezwykle popularny na całym świecie wirus, którego znamy ponad 100 rodzajów. Trzynaście z nich powoduje powstawanie nowotworów lub jest uznawanych za czynnik wysokiego ryzyka prowadzący do rozwoju nowotworu. Rak szyjki macicy jest zdecydowanie najczęstszą chorobą związaną z HPV. Prawie wszystkie przypadki raka szyjki macicy można przypisać zakażeniu tym wirusem. Wirusa HPV powiązano również z nowotworami odbytu, sromu, pochwy i penisa, a najnowsze badania wskazują na jego związek z rozwijaniem nowotworów tkanki nabłonkowej gardła, krtani czy jamy ustnej.

W 2007 roku rząd federalny Australii zadecydował o wprowadzeniu darmowych szczepień przeciwko wirusowi HPV dla dziewczynek w wieku 12-13 lat. Od 2013 roku ta szczepionka jest oferowana również chłopcom, gdyż wirusa powiązano z rozwijaniem się nowotworu prostaty oraz penisa. Dziewczęta i chłopcy spoza wyznaczonego przedziału wiekowego, jednak poniżej 19. roku życia, są uprawnieni do otrzymania dwóch darmowych dawek szczepionki.

Dzięki prowadzonym szczepieniom w latach 2005-2015 odsetek australijskich kobiet w wieku od 18 do 24 lat, u których doszło do zakażenia wirusem HPV, spadł z 22,7% do zaledwie 1,1%. Zaszczepionych zostało około 80% uprawionych do tego nastolatków. Pomimo, że 20% wciąż nie została zaszczepiona, wytworzyła się tak zwana odporność populacyjna, w której osoby zaszczepione chronią niezaszczepione, gdyż nie przekazują wirusa pomiędzy sobą, a w rezultacie ograniczają jego rozprzestrzenianie się. W połączeniu z bardziej zaawansowanym testem przesiewowym, który został wprowadzony przez rząd Australii w grudniu 2017 roku, istnieje nadzieja, że jeśli program będzie cieszył się niespadającą popularnością to za 10 czy 20 lat u żadnej kobiety nie rozwinie się rak szyjki macicy.  

Polska na "NIE"

W Polsce zeszłoroczny pomysł wprowadzenia obowiązkowych i finansowanych przez państwo szczepień przeciwko HPV spotkał się z dużym sprzeciwem społeczeństwa, jakoby szczepionki miały być dużym zagrożeniem oraz niosły za sobą ryzyko poważnych powikłań. W rezultacie zrezygnowano z wprowadzenia tego programu, jednak wiele samorządów w Polsce organizuje programy bezpłatnych szczepień przeciw HPV. Na całym świecie podano już 270 mln dawek szczepionki. Wiąże się ona z nielicznymi i niegroźnymi efektami ubocznymi, takimi jak: bóle głowy, zaczerwienienie w miejscu podania, zmęczenie.

Warto dodać, że w Australii nowe przypadki zachorowania na raka szyjki macicy to zaledwie kilka kobiet rocznie, w Polsce ta liczba wynosi około 3200 kobiet, spośród których umiera około 2000. Niestety tak duża ilość kobiet zapadających na raka szyjki macicy sprawia, że jesteśmy w czołówce krajów europejskich, u których ten problem istnieje aż w tak wielkiej skali. Jest to spowodowane zarówno brakiem finansowanych ze środków państwowych szczepień, jak i wciąż zbyt rzadko wykonywanym badaniom cytologicznym. W Szwecji, dzięki powszechnym badaniom cytologicznym rak szyjki macicy jest rzadkością, a gdy wystąpi, wykrywany jest na tak wczesnym etapie, że jego wyleczenie nie stanowi dużego wyzwania.