Jest to drugie spotkanie zorganizowane w ramach projektu BASTION, które ma na celu wspieranie rozwoju potencjału badawczego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego w dziedzinie onkologii doświadczalnej. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Ministerstwo Zdrowia objęło patronat honorowy nad warsztatami. Podczas uroczystego otwarcia gości powitał prof. dr hab. Józef Dulak, Kierownik Zakładu Biotechnologii Medycznej na Uniwersytecie Jagiellońskim.

Spotkanie rozpoczęło się wykładem dr Agnieszki Łobody, która wyjaśniła zgromadzonym czym jest angiogeneza, podczas której powstają naczynia krwionośne. Proces ten może zachodzić na drodze: waskulogenezy (kiedy kapilary tworzą się z komórek progenitorowych), angiogenezy (co oznacza powstawanie naczyń krwionośnych z kapilar) oraz arteriogenezy (podczas której powstają żyły i tętnice). Następnie najnowsze osiągnięcia w zakresie angiogenezy zaprezentował profesor Józef Dulak, przewodniczący European Vascular Biology Organisation. Jego wystąpienie dotyczyło microRNA i możliwości jego wykorzystania w medycynie. Zagadnienia te były również omówione podczas wywiadu dla portalu Biotechnologi.pl (dowiedz się więcej na ten temat, kliknij TUTAJ).

 Drugi wykład przeprowadzony był przez profesor Annę Ratajską z Katedry i Zakładu Anatomii Patologicznej, Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, która zreferowała mechanizmy angiogenezy. Następnie charakterystykę nabłonkowych i mezenchymalnych guzów (Epithelial and mesenchymal transition in tumor biology) zaprezentował dr Jonas Fuxe z Instytutu Karolinska w Szwecji. Obszarem jego badań są mechanizmy przebudowy tkanek w procesach zapalnych i nowotworowych. Podczas warsztatów uczestnicy także mogli dowiedzieć się czym są krążące komórki nowotworowe, w jaki sposób można je identyfikować i jaką odgrywają rolę w powstawaniu przerzutów. Tematykę tę przybliżył dr Piotr Religa z Instytutu Karolinska w Szwecji. Profesor Yihai Cao również z Instytutu Karolinska w Szwecji, przedstawił mechanizmy regulowania angiogenezy oraz sposobu, w jaki możemy ją inhibować. Może mieć to zastosowanie w leczeniu otyłości, cukrzycy oraz terapiach nowotworowych. Na zakończenie warsztatów  dr Karolina Elizabeth Szummer z Instytutu Karolinska podsumowała najnowsze osiągnięcia w kwestii ukrwienia nowotworów.

Angiogeneza nie towarzyszy zbyt często procesom fizjologicznym. Ma ona miejsce głównie w łożysku, endometrium, podczas wzrostu włosów (kiedy musza powstać naczynia krwionośne) oraz w procesie gojenia się ran.

Co dzieje się jednak, gdy angiogeneza zachodzi w niewłaściwy sposób? Ocenia się, że przynajmniej 100 chorób jest związanych z niewłaściwym wzrostem naczyń krwionośnych. Wzmożony proces angiogenezy łączy się również ze ślepotą, łuszczycą, komplikacjami związanymi z chorobą AIDS. Natomiast  niewystarczająca angiogeneza  może przyczynić się do wystąpienia udaru, chorób serca czy bezpłodności.  „Klasycznym przykładem wzmożonego procesu angiogenezy są choroby nowotworowe. Guzek nowotworowy przestałby się rozwijać, gdyby nie angiogeneza. Żeby guzek mógł rosnąć niezbędna jest obecność naczyń krwionośnych” – wyjaśniał profesor Józef Dulak podczas swojego wykładu. Jest jeszcze inna grupa chorób, w których angiogeneza bierze udział, np. zanik plamki żółtej, zwłaszcza wysiękowa jej postać. 

Marta Łucka/Anna Staszewska