Zwiększenie udziału energii odnawialnej w ogólnym bilansie energetycznym jest wymogiem stawianym przez Unię Europejską. Wprowadzenie do powszechnego użytku biometanu to jeden ze sposobów na realizację tego celu. Projekt „GreenGasGrids” pozwoli Polsce stać się nie tylko biernym uczestnikiem energetycznej rewolucji, ale także ją współtworzyć.


Jakiś czas temu pisaliśmy w portalu Biotechnologia.pl o projekcie „Urban Biogas”. To międzynarodowa inicjatywa, której hasło przewodnie brzmi: „Waste to Biomethane”. Głównym jej celem jest promocja wykorzystania biometanu w celu wtłaczania go do istniejącej sieci miejskiej. Ma to nie tylko uniezależnić – przynajmniej częściowo – komunalne sieci gazowe od zewnętrznych dostaw gazu ziemnego i obniżyć koszty ich eksploatacji, ale przede wszystkim zracjonalizować gospodarkę odpadami. Problemem dotyczącym wielu dużych miast europejskich jest składowanie wszelkiego rodzaju odpadów – po pierwsze: zaczyna brakować przestrzeni; po drugie: „góry śmieci” generują olbrzymie zanieczyszczenie środowiska; po trzecie natomiast: zwyczajnie marnuje się obiecujący potencjał energetyczny.

Projekt „Urban Biogas” jest wprawdzie bardzo ciekawym pomysłem, ale ma jak dotąd charakter raczej ideologiczny i stosunkowo ograniczony zakres – bierze w nim udział zaledwie 5 europejskich miast. To jednak wcale nie znaczy, że biometan nie ma szans zaistnieć na większą skalę.


Inteligentna Energia dla Europy

W ramach unijnego programu „Inteligentna Energia - Europa” powstał projekt „GreenGasGrids”. Inicjatywa ta zakrojona jest na dużą skalę – w ramach trzyletniego harmonogramu intensywne działania (koordynowane przez Niemiecką Agencję Energetyczną Dena) prowadzi 13 europejskich partnerów. Są to między innymi ogólnonarodowe agencje, uczelnie oraz przedsiębiorstwa zaangażowane w energetykę i branżę OZE.

Punktem wyjścia dla całego projektu jest diagnoza europejskiego rynku energetycznego. Zgodnie z nią efektywne wykorzystanie biometanu poprzez wprowadzanie go do istniejących gazociągów jest w tej chwili bardzo trudne ze względu na brak kooperacji pomiędzy różnymi interesariuszami oraz międzynarodowe bariery handlowe. Nadrzędnym celem „GreenGasGrids” jest rozwiązanie tych problemów i powinno to nastąpić najpóźniej do połowy 2014 roku.

Działania w ramach projektu przebiegają wielotorowo. Grupa robocza kierowana przez Europejskie Stowarzyszenie Biogazowe (European Biogas Assocciation) skupia się przede wszystkim na wypracowaniu harmonogramu stworzenia jednolitego schematu handlowego, podniesienia transparentności procesów certyfikacji biometanu oraz wymianie doświadczeń.

Jednocześnie skupieni w instytucjach partnerskich eksperci intensywnie pracują nad stworzeniem wspólnego rynku i międzynarodowego forum współpracy pomiędzy najważniejszymi branżowymi graczami. Dzięki temu możliwe będzie zarówno wypracowanie satysfakcjonujących rozwiązań gospodarczych i prawnych, jak i przyspieszenie wszelkich procesów technologicznych. Tym samym łatwiejsze będzie wprowadzenie biogazu do powszechnego użytku – na równi z gazem ziemnym.

Warto w tym miejscu przypomnieć, że polityka Unii Europejskiej wymaga, aby energia ze źródeł odnawialnych do 2020 roku stanowiła 20% całkowitego bilansu energetycznego oraz 10% rynku paliwowego. „GreenGasGrids” jest projektem, który powstał właśnie w celu zwiększenia udziału biometanu w tej strategii.

„Zielony gaz” a sprawa polska

Polskim partnerem projektu jest Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A i to ona właśnie odpowiada za realizację w kraju określonych harmonogramem zadań.

„Do tej pory wszyscy partnerzy projektu sporządzili raporty dotyczące rynku bigazu w poszczególnych krajach, ze szczególnym uwzględnieniem zagadnienia wprowadzania biogazu do sieci gazowej (zagadnienia polityki, regulacji, techniczne, ekonomiczne). Opracowano studia przypadków (najlepszych praktyk) w zakresie projektu GreenGasGrids. Zainteresowanie projektem, od jego początku, wyraził PGNiG, uczestnicząc w spotkaniach i weryfikacji raportu krajowego.” – mówi nam Ryszard Wnuk z KAPE S.A.

Pozyskanie do współpracy tak znaczącego gracza, jakim jest spółka Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo, jest osiągnięciem pozwalającym rzeczywiście uwierzyć w pomyślność całego projektu. PGNiG to lider rynku gazowego nad Wisłą. Zajmuje się poszukiwaniem i wydobyciem gazu, jego importem i magazynowaniem oraz obrotem i dystrybucją. Ponadto jest także jednym z największych i najstarszych polskich przedsiębiorstw w ogóle. Jeżeli ktoś może zatem wprowadzić nowe trendy rynkowe oraz rozwiązania technologiczne na szeroką, ogólnokrajową skalę – to jest to właśnie PGNiG.

Wciąż jednak potrzeba wiele wysiłku, aby zbliżyć się do zaplanowanych celów. Chociaż biometan nie jest jedynym sposobem na realizację unijnej strategii, to jego znaczenia nie można pominąć. Między innymi dlatego Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A w najbliższym czasie planuje jeszcze większa intensyfikację działań.

„Najważniejsze nasze plany na najbliższą przyszłość, to przede wszystkim:
- przekazanie wiedzy i know-how, ze szczególnym uwzględnieniem praktycznych doświadczeń z zakresu rozwoju rynku biometanu z krajów bardziej zaawansowanych w wykorzystaniu tego gazu do krajów na początku procesu,
- przekazanie praktycznego doświadczenia i informacji,
- opracowanie razem z krajowymi instytucjami i organizacjami planów działań uwzględniających specyfikę danego kraju oraz identyfikację potencjalnych barier,
- opracowanie modelu inwestycyjnego dla projektów biometanu.” – zapowiada Ryszard Wnuk.

Te plany są ściśle skoordynowane z międzynarodowym harmonogramem projektu „GreenGasGreeds”. Konieczność „zwiększenia europejskiego rynku produkcji, poprawy warunków przesyłu i przyłączania biogazu do sieci dystrybucji gazu” podkreślała zresztą Maria Dobrowolska, Specjalista ds. Odnawialnych Źródeł Energii KAPE S.A., podczas IV Edycji Konferencji „Biogaz” 22 marca 2012 roku w Warszawie. Uczestnictwo w tak dużym międzynarodowym projekcie ma być dla Polski olbrzymią szansą na dokonanie tego w wymaganym przez dyrektywę Unii Europejskiej czasie i z zachowaniem uznanych i powszechnie przyjętych w Europie standardów jakościowych, technologicznych oraz legislacyjnych.


Adam Czajczyk
grafika: Projekt GreenGasGrid