Zabarwienie skóry warunkowane jest przez szereg czynników chemicznych i fizycznych

Do pierwszej grupy zaliczamy:

• absorpcję światła
• odbijanie się świtała

Wśród chemicznych substancji barwnikotwórczych wyróżniamy:

• melaninę
• melanoidy - grupa barwników podobnych do melaniny
• karoten
• hemoglobinę
• zredukowaną hemoglobinę

Melanina ma zdolność absorpcji światła od czerwieni do fioletu a fale świetlne o długości powyżej 1.2 µm ( bez względu na swoją barwę) są pochłaniana przez skórę.

Jednoznaczne kreślenie barwy skóry często jest kwestią sprawiającą trudności, dzieje się tak , ze względu na fakt ,że:

• substancje barwnikotwórcze znajdują się na różnych jej głębokościach
• skóra zachowuje się jak filtr, który w zróżnicowanym stopniu pochłania promieniowanie UV
• część promieniowania odbija się od powierzchni skóry

Pomiaru zabarwienia skóry można dokonać min za pomocą spektrofotometrii.


Zabarwienie powłoki wspólnej jest jedną z podstawowych cech różnicujących rasy ludzkie a u osób należących do rasy białej jej odcień ulega znacznym wahaniom i zależy od indywidualnych cech osobniczych, wieku, płci czy okolicy ciała.

Niewątpliwie istotnymi czynnikami, które również wpływają na barwę skóry są:

• "stopień aktualnego ukrwienia skóry, gra naczyniowa"^[1]
• "naturalne zabarwienie włókien kolagenowych"^[1]
• "ilość melaniny w skórze"^[1]
• "obecność barwników chorobowych i przypadkowych"^[1]

W ogólnym ujęciu barwa skóry jest wypadkową wszystkich wyżej wymienionych czynników i zmienia się wraz z wiekiem.

W warunkach fizjologicznych^[1] najjaśniejszy jej odcień przypada na wiek młodzieńczy, wraz z biegiem czasu , stopniowo staje się on się ciemniejszy.
Przeważnie skóra kobiet charakteryzuje się jaśniejszym ,w porównaniu do mężczyzn, odcieniem.
Poszczególne obszary ciała również różna się między sobą zabarwieniem.Te części które są wystawiane na działanie promieniowania UV są na ogół ciemniejsze niż pozostałe.

Osoby reprezentujące rasę biała maja intensywniej zabarwione okolice pachowe, brodawki okołosutkowej, prącie, mosznę , wargi sromowe większe a także okolice odbytu.


„Im cieńsza jest warstwa skóry, przez którą prześwieca słup krwi, tym bardziej krew nabiera niebieskawego odcienia. Tzw. krew niebieska jest objawem wskazującym na cienkość i delikatność skóry^[1]”


Czynnikiem rzutującym na barwę skóry jest niebiesko-biały odcień włókien kolagenowych, będących z anatomicznego punktu widzenia, głównym składnikiem skóry.

Niezwykle istotnym elementem , warunkującym barwę skóry jest jest zawartość ziaren melaniny,wytwarzanych przez melanocyty.
Barwnik melanina chroni nasz organizm przed negatywnymi skutkami promieniowania UV

Melanocyty określane są mianem komórek pochodzących z grzebienia nerwowego.
Typowy melanocyt posiada 2 lub więcej wypustek, wśród których obecne są melanosomy - będące ziarnistościami zawierającymi melaninę.

Istnieje kilka cech odróżniających melanocyty od keratynocytów,te pierwsze nie mają desmosomów i nie pzylegają ściśle do sąsiadujących komórek .Posiadają one natomiast mikrofilamenty aktynowe oraz mikortubule, które wywierają istotny wpływ na na ruch melanosomów.

Melacocyty oprócz występowania w warstwie podstawnej naskórka, obecne są również w mieszkach włosowych , siatkówce oka, przydance naczyń, nerwach oraz oponach mózgowych.

Synteza melaniny jest uruchamia enzymatycznie. Najistotniejszy jest enzym TYROZYNAZA, natomiast substancją wyjściową niezbędna do jej syntezy; jest aminokwas- tyrozyna., która utlenia się etapowo tworząc w końcowym efekcie cząsteczkę melaniny.

Schemat syntezy melaniny- Melanogeneza:
1.Tyrozynaza(enzym)
2.Tyrozyna(aminokwas)
3.L-dopa
4.Dopachinion
5.Melanina(barwnik)

“Wytworzona przez melanocyty melanina wywędrowuje przez ich wypustki do sąsiadujących z nimi komórek warstwy podstawnej. Melanina jest częściowo wychwytywana przez melanofory( komórki barwnikonośne) a częściowo usuwana jest na zewnątrz ze złuszczającymi się komórkami naskórka”[1]

Melanogeneza jest aktywowana przez

• promieniowanie UV
• stany zapalne (zmniejszeniu ulega ilość grup sulfhydrylowych, grupy te wpływają hamująco na melanogenezę)

• MSH- hormon przysadkowy-
• estrogeny, hormony płciowe

Wśród inhibitorów melanogenzy wyróżnić można min.'

• “hormony- głownie kory nadnerczy”^[2]
• “witaminy,szczególnie kwas askorbinowy”^[2]

• kwas azelainowy
• arbutynę
• aloesynę
• AHA
• BHA
• PHA

Źródła: Anatomia człowieka tom V - Adam Bochenek, Michał Reicher ^[1]
Choroby skóry dla studentów i lekarzy-  S.Jabłońska, T. Chorzelski^[2]