Cukrzyca typu 1 jest schorzeniem, którego u przyczyn leży system odpornościowy gospodarza atakujący jego własne komórki trzustki (produkujące insulinę). Zniszczenie tych komórek powoduje znaczny niedobór lub brak insuliny w organizmie, który poważnie zagraża życiu. Insulina to hormon odpowiedzialny za dostarczenie do tkanek glukozy obecnej we krwi i wykorzystywanie jej przez organizm. Bez jego obecności dostarczana w pożywieniu glukoza nie jest w stanie być metabolizowana. Wysoki poziom glukozy może objawiać się: sennością, zmęczeniem, zaburzeniami widzenia, polidypsją (wzmożone pragnienie), poliurią (częstym oddawaniem moczu), utratą wagi. Ekstremalnie wysoki poziom glukozy może skutkować śpiączką, a w konsekwencji śmiercią wywołaną skrajnym zakwaszeniem organizmu patologicznymi produktami przemiany materii. Na chwile obecną nie istnieje terapia pozwalająca na wyleczenie, a chory skazany jest do końca życia na co kilkugodzinne zastrzyki zawierające brakujący mu hormon.
Biorąc pod uwagę, że głównym winowajcom w przypadku tego rodzaju cukrzycy jest układ odpornościowy, od lat podejrzewa się, że możliwe jest stworzenie odpowiedniej szczepionki. Jak dotąd, żaden z prototypów nie był zadawalający.
Terapia stworzona przez naukowców z instytutu immunologii z Uniwersytetu w Londynie obejmuje serie śródskórnych iniekcji złożonych z białek wiążących limfocyty T CD4 – komórki odpornościowe charakterystyczne dla początkowej fazy cukrzycy typu 1. Naukowcy wierzą, że stworzone przez nich białka zablokują niszczące działanie limfocytów CD4 wobec trzustki. Terapia przeszła już owocnie fazę 1a badań klinicznych wykazując bezpieczeństwo jej stosowania. W ostatnich dniach rozpoczął się kolejny etap (1b), a wraz z nim rekrutacja wolontariuszy.
Aby wziąć udział w badaniach klinicznych trzeba spełnić kilka podstawowych kryteriów:
1. Wiek pomiędzy 18 a 40 lat
2. Zdiagnozowana cukrzyca typu 1 z historią pierwszej iniekcji insuliny w przeciągu ostatnich 100dni
3. Posiadanie allela *0401 we fragmencie genu HLA-DRB1
4. Pozytywny test na obecność co najmniej jednego z przeciwciał przeciwko wyspą trzustkowym
5. Pisemna zgoda uczestnika
Próby będą prowadzone w kilkunastu brytyjskich szpitalach i potrwają rok. To wielka szansa dla wielu osób, których życie uzależnione jest od codziennej porcji insuliny.
Nowa technologia zyskała już wielu entuzjastów, którzy trzymają kciuki za pozytywne wyniki kolejnych etapów badań klinicznych.
Martin Jensik, student farmacji z Univerzita Karlova v Praze komentuje:
„Moja choroba została zdiagnozowana 7 lat temu. Byłem normalnym, zdrowym 17-latkiem, kiedy nagle zacząłem tracić na wadze i pić około 10 litórw wody dziennie. Szybko okazało się, że mam cukrzycę typu 1. Udało mi się jednak uzyskać pompę insulinową, która przywróciła moje życie do względnej normalności. Jako student farmacji, a także cukrzyk wiem, że taka szczepionka mogła by poprawić życie wielu osobom w podobnej sytuacji jak moja.„
Szacuje się, że obecnie na świecie na cukrzycę obu typów choruje około 175 mln ludzi. W Europie ta postać przeciętnie występuje u 10-15 osób na 100 tys. Według prognoz Światowej Organizacji Zdrowia, za 10 lat, czyli w 2010 roku, przybędzie około 65 mln chorych na cukrzycę, a więc prawie 240 mln będzie cierpiało na tę chorobę. W 15 lat później, czyli w 2025 r., liczba ta wyniesie już około 300 mln.
Mateusz Wasiak
Źródła:
KOMENTARZE