W czasopiśmie Nature można przeczytać informacje o tym, że być może już w niedalekiej przyszłości będzie można w prosty i niekontrowersyjny sposób otrzymywać komórki macierzyste bez wykorzystania do tego celu komórek zarodkowych. Stanie się to możliwe dzięki „przeprogramowaniu” komórek macierzystych otrzymanych w laboratorium. Dzięki odpowiednim narzędziom inżynierii genetycznej będzie można również pozbawić je genów, które mogłyby powodować nowotworzenie. Technika zmiany genetycznego programu niektórych sekwencji została już opracowana przez uczonych z Uniwersytetu w Kioto. Udało im się to uzyskać za pomocą retrowirusa. Wprowadzili cztery geny do chromosomów myszy oraz do ludzkich komórek skóry. Przy zastosowaniu takiej procedury udało im się zmusić komórki do cofnięcia się do wczesnej fazy rozwoju. Takie „indukowane komórki pluripotencjalne” (tzw. IPS) mają zdolność przekształcenia się w dowolny rodzaj ludzkich komórek, podobnie jak robią to zarodkowe komórki macierzyste. Wielką korzyścią tej metody jest to, że nie wymaga pobierania komórek z ludzkich zarodków. Są niestety również duże zagrożenia. Użyty w doświadczeniach retrowirus może spowodować powstanie nowotworów poprzez działanie na geny użyte do przeprogramowania komórek. Uczeni starają się zwalczyć zaistniałe niedogodności. Zespoły badaczy z Edynburgu i Toronto opracowały metodę, za pomocą której można wprowadzać geny do chromosomów w odpowiednich miejscach, ale również je stamtąd usuwać. Jest to możliwe dzięki transpozonowi nazwanemu „piggyBac”, który rozpoznaje sekwencję TTAA. Modyfikacja struktury „piggyBac” pozwala na przenoszenie czterech genów, które są niezbędne do uzyskania komórek IPS. Być może przezwyciężenie trudności pozwoli w niedalekiej przyszłości na rutynowe uzyskiwanie komórek macierzystych bez kontrowersji, jakie wzbudzają obecne metody.


www.nature.com