Biotechnologia.pl
łączymy wszystkie strony biobiznesu
Bioinformatyka - jak to się zaczęło?
W dzisiejszych czasach naukowcy zajmujący się szeroko pojętymi naukami przyrodniczymi w dużej mierze czerpią niezbędne im do pracy informacje z ogólnodostępnych baz danych. Korzystanie z narzędzi bioinformatycznych stało się równie oczywiste i na porządku dziennym jak obsługa sprzętu laboratoryjnego. Od kiedy możemy mówić o początkach tego procesu? Kiedy zaczęła tworzyć się tak popularna obecnie bioinformatyka?

 

Geneza tej stosunkowo nowej dyscypliny naukowej sięga lat siedemdziesiątych XX w., kiedy to w 1971 r. powołana została do życia instytucja Protein Data Bank (PDB). Jej zadaniem było kompleksowe gromadzenie danych dotyczących struktur przestrzennych białek. Dane te uzyskiwane były za pomocą wielu nowoczesnych w tym czasie metod eksperymentalnych, m.in. magnetycznego rezonansu jądrowego oraz krystalografii rentgenowskiej. Protein Data Bank funkcjonuje do dzisiaj i nadal służy jako cenne źródło informacji dla uczonych zajmujących się badaniami z dziedziny proteomiki.

Z kolei w roku 1981 rozpoczęto systematyzowanie poznanych do tej pory sekwencji nukleotydowych genów i rozmaitych fragmentów genomów licznych organizmów. Proces ten zaowocował zdeponowaniem i opublikowaniem w 1982 r. w europejskiej bazie EMBL (ang. European Molecular Biology Laboratory - Europejskie Laboratorium Biologii Molekularnej) 568 rekordów składających się z tychże sekwencji. Aktualnie możemy tam znaleźć dane pochodzące zarówno od osób indywidualnych, ośrodków badawczych zajmujących się sekwencjonowaniem genomów, Europejskiej Organizacji Patentowej (European Patent Office – EPO), jak i od pozostałych członków International Nucleotide Sequence Database Collaboration (INSD), czyli GenBank (amerykańskiej bazy danych) oraz DDBJ (japońskiej bazy danych).

Powstanie bazy EMBL poprzedziło o osiem lat ogólnoświatową rewolucję m.in. w dziedzinie bioinformatyki, jaką było uruchomienie globalnej sieci komputerowej (Internetu) oraz jednej z jego usług, czyli internetowego systemu informacyjnego – World Wide Web, tj. popularnego www. Dlatego też dopiero w latach dziewięćdziesiątych mogliśmy zaobserwować gwałtowny rozwój różnorodnych baz danych, stanowiących podwaliny współczesnej bioinformatyki. Internet otworzył przed naukowcami ogromne możliwości szybkiego zbierania, wymiany i aktualizacji informacji. Umożliwił też założenie wspomnianego wcześniej INSD, który, opierając się na wszechstronnej współpracy międzykontynentalnej, sprawił, że zarówno deponowanie, jak i uzyskiwanie dostępu do pożądanych informacji stało się mniej problematyczne, prostsze i tańsze. Można więc z pełnym przekonaniem stwierdzić, że gdyby nie powstanie Internetu, nie można by mówić o narodzinach bioinformatyki – nauki, bez której postęp w dziedzinie zarówno genetyki, biotechnologii, jak i wielu innych obszarów badawczych byłby zdecydowanie wolniejszy.

 

Aleksandra Hanusiewicz

 

Źródła

Higgs P. G., Attwood T. K., Bioinformatyka i ewolucja molekularna. PWN, Warszawa, 2012.

Ślesak I., Karpiński S., Biologiczne bazy danych i ich zastosowanie w funkcjonalnej analizie porównawczej organizmów - wybrane zagadnienia. Biotechnologia, 4 (91): 39-52, 2010.

KOMENTARZE
Newsletter