Organizm ludzki jest doskonale skoordynowanym systemem, w którym dochodzi do interakcji bilionów komórek. Przez długie lata pozostawało jednak tajemnicą, jak komórka może odbierać i reagować na sygnały ze zmieniającego się otoczenia. Powszechnie wiadomo było, że cząsteczki sygnałowe, tj. hormony wywołują bardzo silne efekty fizjologiczne. Naukowcy podejrzewali, że na powierzchni komórki muszą znajdować się cząsteczki, które odbierają sygnał hormonalny, ale długo nikt nie wiedział ani w jaki sposób działają, ani jak są zbudowane.

W poszukiwaniu tych receptorów w 1968 roku Lefkowitz rozpoczął radioizotopowe badania z wykorzystaniem różnych hormonów znakowanych izotopem jodu. Dzięki czemu wyróżnił kilka receptorów, w tym receptor β-adrenergiczny, wiążący adrenalinę. Kolejne kluczowe osiągnięcie zespołu miało miejsce w latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku. Nowo przyjęty wówczas Kobilka wyizolował gen kodujący receptor  β-adrenergiczny. W trakcie analizy sekwencji genu naukowcy wychwycili podobieństwo z sekwencją receptora reagującego w oku na światło. Nasunęło im to myśl, że istnieje cała rodzina podobnych receptorów, działających w ten sam sposób.

Dziś są to receptory sprzężone z białkami G. Posiadamy około tysiąca genów kodujących receptory odpowiadające na różnego rodzaju bodźce  fizyczne lub chemiczne: światło, hormony, cząsteczki smakowe i zapachowe. Działanie blisko połowy dostępnych na rynku farmaceutyków jest uzależnione od aktywności członków tej przeogromnej rodziny białek. Wiedza na temat budowy i funkcjonowania receptorów GPCR ma więc niebagatelne znaczenie dla opracowywania nowoczesnych rozwiązań farmaceutycznych.

Robert J. Lefkowitz, Amerykanin, urodzony w 1943 roku w Nowym Jorku. Studiował chemię na Columbia University. W 1966 roku uzyskał tytuł doktora nauk medycznych na na tej samej uczelni. Od 1976 roku pracownik naukowy, profesor Medycyny i Biochemii na Duke University.

Brian K. Kobilka, również obywatel Stanów Zjednoczonych. Urodzony w 1955 roku w Little Falls. Tytuł lekarza medycyny uzyskał w 1981 roku na Yale University School of Medicine. Po stażu lekarskim w Barnes Hospital w Saint Louis podjął współpracę z Robertem Lefkowitzem na Duke University. W latach 1987–2003profesor Medycyny oraz Fizjologii Melekularnej i Komórkowej w Stanford University School of Medicine.

Oprac. Martyna Franczuk

Źródło:

www.nobelprize.org